Parent and child reading

Cyhoeddiadau

  • Stori Liz, Mike ac Iwan: Mae Liz yn rhannu stori ei theulu am lywio Awtistiaeth, yr ysgol a chyswllt personol â theulu biolegol.
    Yn ddiweddar cawsom y pleser o siarad â Liz, Darlithydd Theatr a Seicotherapydd, am ei phrofiad hi a phrofiad ei phartner, Mike, o fod yn rhieni mabwysiadol.

    Mabwysiadodd Liz a Mike eu mab, Iwan*, pan oedd yn chwe mis oed. Oherwydd amgylchiadau cymhleth, penderfynodd mam fiolegol Iwan ildio ei chyfrifoldeb rhiant am Iwan o'i enedigaeth. 

    “Roeddwn i eisiau mabwysiadu erioed.” meddai Liz. "Cafodd fy modryb ei mabwysiadu ac wrth dyfu i fyny, roeddwn i’n hoffi rhywun yn fy nosbarth a oedd wedi’i fabwysiadu felly, rwy’n credu fy mod i wedi bob amser wedi bod yn ymwybodol o'r cysyniad o fabwysiadu. Roedd gan fy mhartner, Mike a minnau yrfaoedd prysur a dechreuais i feddwl am blant yn ddiweddarach yn ein perthynas. Nid oedd Mike wedi ystyried mabwysiadu o'r blaen ond po fwyaf yr oedden ni’n ei archwilio, y mwyaf yr oedden ni’n teimlo mai mabwysiadu oedd y llwybr cywir i ni."

    Cafodd mam fiolegol Iwan feichiogrwydd cudd (nid oedd hi’n ymwybodol ei bod hi'n feichiog) a rhoddodd enedigaeth ychydig oriau ar ôl darganfod ei bod hi'n feichiog. Penderfynodd rhieni biolegol Iwan yn y pen draw nad oedden nhw'n gallu cynnig sefydlogrwydd i Iwan bryd hynny yn eu bywydau ac felly penderfynon nhw ildio'u cyfrifoldeb rhiant. Cafodd Iwan ei leoli gyda gofalwr maeth i ddechrau cyn i'w gynllun gofal ddod yn fabwysiad. Ar ôl wythnos o gyflwyniadau (lle mae rhiant/rhieni mabwysiadol yn cwrdd â'r plentyn yng nghartref y gofalwr/gofalwyr maeth), symudodd Iwan i mewn gyda Liz a Mike.

    Myfyriodd Liz: "Gwnaeth gweithiwr cymdeithasol Iwan greu pariad da i ni gyd, gan ei bod hi'n ymwybodol o greadigrwydd yn nheulu biolegol Iwan".

    Rhan Un: Llywio Awtistiaeth ac Ysgol

    "Roedden ni wrth ein boddau ag Iwan yn dod yn rhan o'n bywydau ac roedd yn ymddangos ei fod yn ymgartrefu'n dda." myfyriodd Liz. Fodd bynnag, wrth iddo ddechrau tyfu a datblygu, tua dwy i dair oed, dechreuodd Liz a Mike sylwi bod Iwan yn mynd yn fwy a mwy rhwystredig.

    "Doeddwn i ddim wir yn deall beth oedd yn digwydd ac roeddwn i'n teimlo'n eithaf ynysig. Y 2000au oedd hi ac roedd gan bob un ohonon ni lai o ddealltwriaeth o Awtistiaeth nag sydd gennyn ni nawr. Rwy'n credu y byddai wedi bod yn wahanol nawr.” myfyriodd Liz. "Fodd bynnag, roedd yr her a ddaeth yn sgil y sefyllfa yn help mawr i mi dyfu fel person a derbyn y gallaf fod yn wydn pan fo angen i mi fod."

     "Doedd ysgol gychwynnol Iwan ddim y lle gorau iddo ac o fewn tri mis penderfynon ni symud o Orllewin Cymru, yn ôl i Gaerdydd er mwyn i ni allu bod yn agosach at ein rhwydwaith cymorth ac addysgu mwy arbenigol".

    "Dechreuodd Iwan mewn ysgol Gymraeg, newydd. I ddechrau, ffynnodd ef ym mlynyddoedd 2-3 yn yr ysgol gynradd oherwydd ar y cam hwnnw yn yr ysgol, mae dysgu'n canolbwyntio ar symud a chwarae. Fodd bynnag, ym mlwyddyn 4 mae'r disgwyliadau'n newid ac mae'r ffocws yn newid i eistedd i ddysgu. Gwnaeth Iwan gael trafferth gyda'r newid hwn ac i ddechrau roeddwn i'n teimlo bod yr ysgol yn meddwl nad oedden ni wedi bod yn gwbl agored am anghenion Iwan. Fodd bynnag, roedden ni hefyd yn dal i ddysgu am ei anghenion ein hunain."

    "Yn ystod y cyfnod hwn gwnaeth yr ysgol fandadu mai dim ond am awr y dydd y dylai Iwan fynychu’r ysgol. "Roedd hyn yn aflonyddol iddo, ac roedd yn anodd gan fod angen i ni’n dau weithio yn ystod y cyfnod hwn i sicrhau ein bod ni'n gallu goroesi'n ariannol." 

    "Gwnaethon ni weithio llawer gyda'r ysgol yn ystod y cyfnod hwnnw. Gyda'r cymorth hwn gwnaeth Iwan ymgartrefu. Un o'r pethau a oedd yn arbennig o ddefnyddiol i ni oedd rhoi tegan iddo y gallai ei ddefnyddio i dawelu ei anghenion synhwyraidd. Gwnaeth Iwan ffrindiau ac roedden nhw'n ffrindiau anhygoel iddo; gwnaethon nhw ei dderbyn am bwy ydoedd, ac roedd yn hoff iawn o fod yn ffrindiau gyda nhw."

    "Yn anffodus, ar ddiwedd yr ysgol gynradd cafodd penderfyniad ei wneud y byddai angen i Iwan fynd i ysgol wahanol i'w gyfoedion. Rwy'n teimlo nawr y gallai'r ysgolion fod wedi ymdrin â hyn yn wahanol. Roedd yn golled bellach i Iwan, a gwnaeth golli ei ffrindiau."

    "Symudodd Iwan i ysgol arbenigol, ac roedd hyn yn newid anodd iddo oherwydd roedd gan holl blant eraill yr ysgol anghenion cystadleuol, gyda rhai ohonyn nhw’n sbarduno ei strategaethau ymdopi ei hun".

    "Yr hyn rydyn ni wedi'i ddysgu dros y blynyddoedd yw bod pob plentyn, ond plant sydd wedi’u mabwysiadu a'r rheini sy'n byw gydag anghenion ychwanegol yn benodol, yn ffynnu o gysondeb. Yn anffodus, nid yw hyn yn rhywbeth y mae Iwan bob amser wedi cael y fraint o'i brofi trwy ei fywyd ysgol neu gyda'i deulu biolegol."

    "Mae Iwan yn byw gydag Awtistiaeth a hefyd yn Osgoi Galwadau ar rai dyddiau o'r mis, pan mae’n profi mwy o orbryder. Oherwydd hyn, mae angen i ni addasu ein harddull rhianta ar ei gyfer. Rydyn ni hefyd wedi ei chael yn ddefnyddiol dadansoddi ein profiadau ein hunain o gael ein rhianta a nodi'r hyn yr ydyn ni am ei gario ymlaen a’r hyn nad yw'n gweithio i ni. Er enghraifft, wrth fyfyrio ar fy mhlentyndod fy hun, sylweddolais fy mod yn teimlo bod angen i mi ymddwyn mewn ffordd benodol i dderbyn cariad. Roeddwn i eisiau mabwysiadu'n rhannol oherwydd doeddwn i ddim eisiau teimlo fy mod i’n meddu ar blentyn oherwydd fy mod i wedi ei fagu a rhoi genedigaeth iddo. Rwyf eisiau i Iwan deimlo fy mod i'n ei garu am bwy bynnag yw e, mor ddiamod ag y galla i, a'i fod yn gallu bod yn annibynnol."

    "Dros y blynyddoedd rydyn ni wedi ymgymryd ag amrywiaeth o gyrsiau hyfforddi. Gwnaethon ni weld bod dysgu am P.A.C.E yn arbennig o ddefnyddiol ac mae wedi bod yn rhan annatod o'n perthynas ag Iwan. Rydyn ni hefyd wedi cael mynediad i gwrs rhianta gydag Adoption UK. Roedd hynny'n cynnwys cwrdd â rhieni eraill am chwech i saith wythnos ar y penwythnos. Mae'r profiadau hyn a'm cefndir theatr sy'n cynnwys dehongli stori a chymeriadau mewn dramâu, wedi siapio'r ffordd i mi astudio Seicotherapi."

    "Yn fwy diweddar cafodd Iwan ddiagnosis o anhwylder diffyg canolbwyntio a gorfywiogrwydd. Yr anhwylder diffyg canolbwyntio a gorfywiogrwydd yw'r agwedd fwyaf gwanychol ar ei anghenion gan y gall wirioneddol amharu ar ei broses addysg a dysgu. Roedd yn wych cael meddyginiaeth iddo sydd wedi’i helpu i symud ymlaen. Wrth i Iwan dyfu'n hŷn mae'n llawer tawelach na sut roedd o'n arfer teimlo. Mae ei eirfa yn wych, ac mae'n darllen llawer ar-lein. Mae wedi bod yn her wirioneddol dod o hyd i'r cyrsiau gorau iddo ac rydyn ni wrthi’n gweithio gyda’r tîm yn y coleg y mae'n mynd iddo sy'n ei gefnogi ar sail 1 i 1. Y broblem bresennol yw dod o hyd i fan tawel amser cinio i fwyta, gan fod lleoedd a ffreuturiau gorlawn yn ei sbarduno."

    Rhan Dau: Llywio cyswllt gyda’r teulu biolegol

    "Rwyf wastad wedi teimlo'n gryf bod gan deulu biolegol Iwan le arwyddocaol yn ei fywyd. Fel ei rieni biolegol, maen nhw wastad yn rhan o'r darlun ar ryw lefel."

    Roedd Iwan yn ei chael yn anodd ymgysylltu â gwaith hanes bywyd ysgrifenedig, ond dywedodd Liz ei fod yn ffynnu o gyswllt personol.

    Yn anffodus, nid yw tad biolegol Iwan, Paul erioed wedi teimlo ei fod yn gallu cysylltu ag Iwan. Roedd gan Paul, sydd hefyd wedi cael diagnosis o anhwylder diffyg canolbwyntio a gorfywiogrwydd, berthynas doredig gyda'i dad ei hun ac roedd yn gweld y cysyniad o fod yn dad ei hun yn llethol.

    Fodd bynnag, o adeg y lleoliad, mae Liz, Mike ac Iwan i gyd wedi meithrin perthynas â mam fiolegol Iwan, Lucy.

    "Mae cael perthynas gyda mam fiolegol Iwan wedi bod yn amhrisiadwy i Iwan. Ac, i mi fy hun a Mike, mae adnabod Lucy yn bersonol wedi ein helpu i ddeall Iwan yn fwy. Rydyn wir yn gwerthfawrogi’r ffaith ei bod hi yn ein bywydau a'r berthynas sydd gennym ni gyda hi a’r berthynas sydd gan Iwan gyda hi. Mae Lucy'n hwyl, yn gariadus ac yn ecsentrig, a gallwn ni weld y tebygrwydd rhyngddi hi ac Iwan. Mae gan frawd Lucy syndrom Asperger felly, o dyfu i fyny gydag ef mae ganddi brofiad blaenorol o rai o'r heriau mae Iwan yn eu profi."

    "Mae tyfu i fyny yn cael cyswllt wyneb yn wyneb â'i fam wedi golygu bod Iwan yn gallu meithrin perthynas rhyngbersonol â hi ac mae wedi gallu gofyn cwestiynau iddi’n uniongyrchol sydd wedi eu cefnogi i feithrin perthynas unigryw. Rhannodd Lucy gydag ef ei bod yn ei garu ond nad oedd hi'n teimlo y gallai hi ofalu amdano fel y mae rhiant angen ei wneud. Yn hytrach, dywedodd y gallai ei garu fel modryb. O hyn mae Iwan yn deall ei bod hi'n ei garu ond nad oes ganddi'r gallu i ofalu amdano yn y ffordd y byddai ei hangen."

    Cafodd Liz, Mike ac Iwan gyswllt hefyd gyda mam-gu fiolegol Iwan ar ochr ei dad, Heather, yn ystod blynyddoedd cynnar ei fywyd. Roedd hyn yn cynnwys gweld ei gilydd wyneb yn wyneb a dywedodd Liz fod hyn yn bositif i Iwan gan mai dyma berson arall oedd yn ei garu ac a allai fod yn ei fywyd. Yn ystod plentyndod Iwan ailbriododd Heather ac roedd ganddi hi a'i phartner newydd y gallu ariannol i deithio'r byd. Dros amser, mae'r cyswllt wedi lleihau. Mae Liz a Mike yn credu y gallai hyn fod oherwydd y newid ym mywyd Heather.

    "Mae'n bwysig aros yn effro i ddewisiadau'r plentyn ac roedd Iwan yn fodlon bod gyda ni ac eisiau bwrw ymlaen â'i fywyd" myfyriodd Liz. "Yr unig her rydyn ni wedi synhwyro i Iwan yw'r ffaith nad yw ei dad biolegol wedi bod mewn cyswllt ac nad yw eisiau cyswllt. Weithiau gall Iwan ddweud rhywbeth am hyn ac mae’n tueddu i fynd yn rhwystredig. Wrth gael ei holi ymhellach fodd bynnag mae’n ymddangos ei fod yn glir iawn nad yw am gael cyswllt chwaith. Pwy a ŵyr os bydd hyn yn newid yn nes ymlaen mewn bywyd."

    "Rydyn ni wedi bod yn lwcus iawn i gael Iwan yn ein bywydau ni ac rydyn ni'n ei garu mwy na'r lleuad a'r sêr, fel dwi'n tueddu i ddweud! Mae'n fachgen hyfryd ac yn glyfar iawn. Rydyn ni’n gobeithio y bydd yn gallu parhau i sylweddoli pwy ydyw a chael y cymorth sydd ei angen arno yn y byd."

    "Pan ddywedais i wrth Iwan fod yr erthygl yma yn cael ei hargraffu roedd e eisiau ychwanegu rhywfaint o gyngor i ddarpar rieni mabwysiadol ynglŷn ag Awtistiaeth. Dywedodd: "Dylech ymarfer eich amynedd a cherdded i ffwrdd pan fydd pethau'n mynd yn anodd. Lle yw popeth i'r meddwl awtistig dawelu."

    "Byddwn i (Liz) hefyd yn ychwanegu, os bydd popeth arall yn methu, gwnewch yn siŵr bod potel braf o win yn yr oergell a thrîts yn y cwpwrdd....a siocled, mwy na thebyg!"

  • Stori Owen ac Anna: Mae Owen ac Anna yn rhannu eu stori am fabwysiadu eu mab ifancaf Iestyn i’w teulu a'i gyflwyno i’w frawd mawr, Miles (y plentyn a anwyd iddynt).

    Yn eistedd o gwmpas bwrdd cegin mawr Owen* ac Anna*, ni fyddech yn credu fod unrhyw beth yn anarferol am y teulu hwn. Mae Miles* eu mab hynaf yn yr ysgol ac mae Iestyn* eu mab ifancaf yn chwarae yn y cefndir, gan geisio gwneud ffrindiau gyda chath y teulu, gan drotian ar ei hôl a chwerthin yn braf.  

    Roedd mabwysiadau ar y gorwel erioed i Owen ac Anna. Roeddent wedi trafod y posibilrwydd o fabwysiadau hyd yn oed cyn cael eu mab Miles a anwyd iddynt. Ychydig o flynyddoedd ar ôl cael Miles, penderfynodd Owen ac Anna ei fod yn amser ymestyn eu teulu. Ar ôl ceisio beichiogi'n naturiol, penderfynon nhw yr hoffent edrych ar fabwysiadu ymhellach fel ffordd o ymestyn eu teulu.

    Mae astudiaethau’n dangos y gall Anffrwythlondeb Eilaidd effeithio ar gymaint ag 1 allan o 5 pâr ac i lawer o’r parau hyn ni chaiff Anffrwythlondeb Eilaidd ei ddiagnosio.  Mae pob opsiwn i barau yn y sefyllfa hon yn dod ynghyd â’u gwobrau a’u heriau posibl eu hunain.

    Cysylltodd Owen ac Anna Vale, Valley and Cardiff Collaborative ac ar ôl mynd i noson wybodaeth a'r cwrs hyfforddi, penderfynon nhw fod mabwysiadau’n teimlo fel yr opsiwn cywir iddyn nhw.

    Gwnaethant fynegi eu diddordeb i ddod yn ddarpar-fabwysiadwyr ac aseiniwyd Gweithwyr Cymdeithasol iddynt.  Ymwelodd eu Gweithiwr Cymdeithasol â’u tŷ bob pythefnos er mwyn mynd trwy’r broses mabwysiadau gyda nhw.

    “Gwelsom fod y broses ymgeisio yn brofiad cadarnhaol iawn” dywedodd Anna. “Gwnaethom dynnu ymlaen yn dda gyda'r Gweithiwr Cymdeithasol a aseiniwyd i ni ac roeddem yn teimlo ein bod yn cael eu cefnogi drwy gydol y broses i gyd."

    Yn ystod proses yr asesiad diagnoswyd Miles, y mab a anwyd iddynt ag Awtistiaeth ysgafn.  Daeth hyn fel sioc i Anna ac Owen. Ar y pwynt hwnt, gwnaethant neilltuo rhywfaint o amser i ddod i ddealltwriaeth o’r diagnosis drostynt eu hunain ac i ystyried a fyddai hyn yn effeithio ar eu penderfyniad i fabwysiadu. Penderfynon nhw ei fod yn rhywbeth y gallent ymdopi ag ef. Fodd bynnag, roedd rhaid cymryd y diagnosis i ystyried yn eu hasesiad, yn enwedig gan fod ar y pryd, y bwriad oedd i Miles rannu ystafell gyda'i ddarpar frawd mabwysiadol am yr ychydig o flynyddoedd cyntaf o leiaf.  

    Cynghorodd y Gweithiwr Cymdeithasol i Owen ac Anna y dylent geisio ehangu eu tŷ ac ychwanegu ystafell arall er mwyn rhoi mwy o gyfle am baru posibl gyda phlant ac i Miles gael ei le ei hun. Penderfynodd Owen ac Anna fod hyn yn addas iddynt a gwnaethant neilltuo amser i gefnogi Miles a gwneud y newidiadau perthnasol i’w tŷ.

    Gall paru’n addas gymryd amser ac ar yr adeg roedd grŵp bach i blant yn unig a oedd angen cael eu mabwysiadau.

    Yn ystod yr atgyweiriadau, cadwon nhw mewn cysylltiad â’u gweithiwr cymdeithasol. Yn fuan ar ôl rhoi gwybod i’r gweithiwr cymdeithasol bod y gwaith ar eu tŷ wedi’i gwblhau, daeth Gweithiwr Cymdeithasol Owen ac Anna atynt gyda phariad posibl.

    Roedd Owen ac Anna yn llawn cyffro ac yn nerfus ond ar ôl gweld proffil Iestyn*, penderfynon nhw fynd ar ôl y pariad.

    “Cwrddom yn gyntaf â gofalwyr maeth Iestyn* ac â'r gweithwyr proffesiynol a oedd yn gweithio ar ei achos. Roedd yn amlwg bod gan ei ofalwyr maeth feddwl mawr ohono. O ystyried popeth a ddywedodd yr holl bobl o’i gwmpas, roedd yn ymddangos ei fod yn bodloni ein holl anghenion."

    “Roedd cwrdd ag Iestyn am y tro cyntaf yn brofiad arteithiol,” meddai Owen “ Doedden ni ddim yn ei adnabod ef, a doedd e ddim yn ein hadnabod ni.  Doedden ni ddim yn gwybod beth fyddai'n digwydd. Fodd bynnag, roedd yn amlwg o'n cyfarfod cyntaf ei fod yn blentyn cariadus iawn. Rhoddodd hynny syniad cryf i ni ein bod i fod gyda’n gilydd, gan fod gan y naill parti a'r llall lawer o gariad i'w roi."

    “Wrth i ni gwrdd ag Iestyn am y tro cyntaf, roedd Iestyn yn wên o glust i glust ac yn llawn cyffro i’n gweld ni. Rydym ni a’r gofalwyr maeth yn credu ei fod yn adnabod ein lleisiau/ ein golwg o’r recordiad o’n lleisiau a’r ffotograffau o’n teulu a roddwyd iddo ar ffurf llyfr yr wythnos flaenorol.  Bydd y diwrnod hwnnw yn aros gyda ni am byth, ni allai fod wedi bod yn well ac atgyfnerthodd ein syniad cychwynnol fod hyn am fod yn bariad gwych.”

    Ar ôl ychydig o gyfarfodydd, daeth Anna ac Owen â Miles i gwrdd ag Iestyn. Tynnodd y ddau ymlaen yn dda a phenderfynodd Owen ac Anna fod y pariad yn addas iddynt i gyd.

    “Hyd at y pwynt hwnnw, weithiau roeddem yn teimlo’n rhwystredig ei fod yn ymddangos bod y broses yn cymryd amser hir i ni, yn enwedig gyda'r diagnosis o Awtistiaeth Miles a'r gwaith adeiladu, ond roedd yn werth aros am Iestyn! Rydym wir yn teulu mai ef yw'r plentyn perffaith i ni. Pe tasen ni wedi mynd trwy’r broses ynghynt, efallai na fydden ni wedi cwrdd ag ef ac allwn ni ddim dychmygu bywyd hebddo!

    “Mae Miles yn llawn cyffro bod ganddo frawd iau. Mae wir yn credu mai ef yw’r rheswm mae Iestyn wedi dod i fyw aton ni oherwydd y bu’n gofyn o hyd am frawd iau. Pan fyddwn yn mynd ag ef i’r ysgol, mae e eisiau cyflwyno ei ffrindiau i gyd i’w frawd newydd.  Mae Iestyn yn edmygu Miles yn barod ac maen nhw'n mwynhau chwarae gyda'i gilydd, yn cwtsho ac bod yn wirion gyda'i gilydd."

    “Mae’r ddau blentyn wedi addasu’n dda i’r newid ac maen nhw’n tynnu ymlaen yn dda. Rydyn ni wedi defnyddio hyn er mantais i ni. Gall y ddau fab fod yn ffyslyd wrth fwyta ond pan fyddwn ni’n canmol un ac wedyn y llall, maen nhw’n ymateb yn dda iawn ac mae gwylio ymddygiad ei gilydd yn cael ei ganmol yn annog y ddau ohonyn nhw. Rydyn ni’n credu ei fod yn bwysig iawn canmol y ddau blentyn ac rydyn ni wedi sylwi eisoes eu bod yn ymateb yn dda iawn i hyn."

    “Roedd Iestyn tua blwydd oed pan ddaeth i fyw aton ni ac felly nid oedd wedi dechrau siarad eto. Rydyn ni’n deulu tairieithog ac mae Iestyn wedi dechrau dysgu’r ieithoedd hyn i gyd ac mae’n dod yn fwyfwy hyderus o ran ei gyfathrebu bob dydd. Rydyn ni’n falch iawn o’r cynnydd mae’n ei wneud."

    “Rydym yn ei weld yn fendith ein bod wedi cael y cyfle i fod yn rhieni am yr ail dro. Rydym yn llawn dop gyda chariad am y ddau blentyn; y plentyn a anwyd ni a'r plentyn a fabwysiadon ni.  Mae’n nhw wedi bondio’n wych ac mae’n anodd dychmygu adeg pan mai dim ond ni’n tri oedd.”

    “I bobl sy’n ystyried mabwysiadu pan fo ganddyn nhw blant a anwyd iddyn nhw eisoes, bydden ni’n dweud: Mae’n werthchweil! Hyd yn hyn mae ein profiad o groesawu aelod newydd ein teulu wedi bod yn fendigedig. Roedd paratoi yn ofalus i osod y sylfeini ar gyfer ei ddyfodol gyda’r mab a anwyd i ni yn golygu dim syndod mawr iddo ac mae’n debyg bod hyn yn creu teimlad o ymgysylltu â'r broses.   Mae gweld ein mab hynaf yn dotio ar ein mab ifancaf newydd yn brofiad mor galonogol, ac felly hefyd y ffordd y caiff y cariad ei roi yn ôl. Mae wir wedi bod yn bariad gwych i ni i gyd a fydden ni ddim y oedi cyn ei wneud i gyd eto.” 

    *newidiwyd yr enwau

  • Stori Nadia a Ryan: Mae Nadia a Ryan yn rhannu eu stori am fabwysiadu brawd a chwaer.

    Mabwysiadodd Nadia* a Ryan* eu plant Maliah* ac Osian* ddwy flynedd yn ôl. Mae’r cwpl wedi dymuno bod yn rhieni ers talwm ond roedden nhw’n ymwybodol o ddechrau eu perthynas y byddai ganddyn nhw broblemau.

    Cafodd Ryan driniaeth lwyddiannus ar gyfer canser ar y ceilliau pan oedd yn blentyn. Mae’r math hwn o ganser yn effeithio ar 2,300 o ddynion y flwyddyn yn y DU. Cafodd wybod y gallai’r driniaeth effeithio ar ei ffrwythlondeb. Ar ôl penderfynu eu bod yn dymuno creu teulu gyda’i gilydd ac ar ôl aros yn hir iawn am y clinig ffrwythlondeb ac am gyfres o brofion, canfu’r cwpl na allen nhw feichiogi yn naturiol.

    Roedd Nadia a Ryan wedi trafod mabwysiadu yn helaeth dros y blynyddoedd a phenderfynu mai hon oedd y ffordd iawn iddyn nhw. Aeth y cwpl drwy hyfforddiant a chawsant eu hasesu gan eu gweithiwr cymdeithasol.

    Yn ystod yr asesiad, trafodwyd oedran a nifer y plant yr oedden nhw’n ystyried eu mabwysiadu. Penderfynodd Nadia a Ryan eu bod yn dymuno mabwysiadau dau blentyn sy’n frodyr neu chwiorydd. “Er byddai nifer o bobl yn ystyried grwpiau o frodyr a chwiorydd yn fwy heriol, i ni, roedd cael gwybod y byddai’r plant yn rhannu cysylltiad â’i gilydd yn fwy cysurus, ac roeddem ni’n gobeithio y byddai hyn yn gwneud y newid yn haws iddyn nhw.” Yn fuan ar ôl iddyn nhw gael eu cymeradwyo i fabwysiadu, rhoddwyd proffiliau dwy set o frodyr a chwiorydd iddyn nhw.

     “Roedd hi’n rhyfedd mai paragraff o ysgrifennu oedd y peth cyntaf y gwnaethom ni ei weld am ein plant. Roedd hi’n teimlo’n gam enfawr i fwrw ymlaen gyda’r broses ar sail geiriau yn unig” meddai Ryan. “Fe welsom ni broffil grŵp arall o frodyr a chwiorydd cyn un y plant rydym ni wedi eu mabwysiadu. Gyda'r proffil hwnnw, roeddem ni’n teimlo nad oedd cysylltiad er ein bod wedi darllen y testun a gweld lluniau ohonyn nhw. Do’n ni ddim yn teimlo mai nhw oedd y plant fyddai’n addas inni, a’r ffordd orau i fynd ati yn ein barn ni oedd rhannu hyn yn agored â’r gweithiwr cymdeithasol. Fodd bynnag, pan welsom ni broffil Maliah ac Osian, er nad oedd lluniau yno, fe deimlon ni gysylltiad mewn ffordd; digon i ni fynd ymlaen i edrych ar y pariad hwn ymhellach.”

     “Roedd angen inni aros am nifer o wythnosau cyn i’r pariad gael ei gadarnhau gan ein gweithiwr cymdeithasol gan fod gweithiwr cymdeithasol y plant yn ystyried nifer o deuluoedd ar gyfer Maliah ac Osian. Cysylltodd ein gweithiwr cymdeithasol â ni ychydig wythnosau yn ddiweddarach a daeth i’r tŷ gyda newyddion da a lluniau o’r plant. Gwnaeth eu gwenau cynnes ein denu yn syth yn ogystal â’u cymeriadau chwareus. Hefyd, roedd yn bosibl inni weld fideo o’r plant yn chwarae a wnaeth y penderfyniad yn fwy real inni.”

     “Hyd yn oed pan oeddem wedi cwrdd â Maliah ac Osian, tan ddiwrnod tri o’r cyflwyniadau, roedd hi’n teimlo fel breuddwyd. Fodd bynnag, ar ddiwrnod tri, aethom ni â’r plant i’r parc am y tro cyntaf ar ein pennau ein hunain a chawsom lawer o hwyl yn chwarae gyda’n gilydd. Roeddem ni’n teimlo ein bod yn dod yn deulu.”

     “Hoffem ni ddweud wrth unrhyw gwpl sy’n mynd drwy’r broses paru nad oes angen i bopeth fod yn berffaith o’r diwrnod cyntaf. Mae’n berthynas sy’n tyfu.”

     “Roedd gofalwyr maeth y plant yn wych gyda ni.” Roedden nhw’n hŷn gyda’u plant a’u hwyrion eu hun, ac felly roedd ganddyn nhw lwyth o brofiad i’w rannu â ni. Dangosodd y gofalwyr maeth inni sut i wneud bath y plant a sut i’w gwisgo. Rhannon nhw atgofion o’u hamser gyda’r plant â ni a oedd yn amhrisiadwy. Rydym ni’n dal i gwrdd â nhw bob blwyddyn i gadw’r cysylltiad hwnnw. Mae Maliah yn cofio rhywfaint o’i hamser gyda nhw ac mae Osian wrth ei fodd yn cwrdd â nhw.”

    Ers inni ddod i fyw gyda’n gilydd fel teulu, roedd angen addasu i wahanol arferion a ffyrdd o fyw. Mae rhai pethau wedi bod yn anodd ac mae rhai eraill wedi gwneud bywyd yn llawer gwell. Mae gan Maliah ac Osian brofiad o gael eu hesgeuluso yn gynnar yn eu bywyd, ac roedden nhw ond yn cael eu bwydo yn achlysurol; felly roedd ganddyn nhw lawer o bryderon ynghylch bwyd.

     “Roedd rhaid i ni wneud yn siŵr eu bod yn ein gweld yn gwneud bwyd a bod y bwyd yn cael ei gynnig ar amser a gyda’r tymheredd iawn i’w fwyta.” cofia Nadia. “Petawn ni funud yn hwyr a phe na fydden nhw’n gallu gweld y bwyd yn cael ei baratoi, bydden nhw’n strancio.”

     “Mae Maliah yn cofio rhywfaint o’i theulu biolegol. Un diwrnod, roeddem ni yn y car a rhoddais i roliau bach i bob un o’r plant. Doedd dim digwyddiad arbennig, felly roedden nhw’n hapus iawn i gael teisen. Ar ôl bwyta’i theisen, dywedodd Maliah yn sydyn: “Do’n i ddim yn siŵr a fydden i’n cael bwyd pan o’n i’n byw gyda fy mam a dad arall. Diolch mami am roi bwyd i fi bob tro.” Mae pethau syml felly yn torri dy galon ond hefyd yn gwneud i ti eu caru nhw’n fwy.”

     “Atgof hapusach sydd gen i yw ein bod ni’n arfer dweud ‘Pen-blwydd Hapus’ i gath y teulu, cyn i’r plant ddod i fyw gyda ni. Ers iddyn nhw ddechrau byw gyda ni, rydym ni wedi dweud wrthyn nhw fod y gath wedi’i mabwysiadu hefyd. Maen nhw’n dwlu arni a nawr maen nhw’n mynnu ein bod yn trefnu partïon pen-blwydd i’r gath. Fel yn ystod pen-blwyddi’r plant, rydym yn ymgynnull yn ein hystafell, mae yna falŵns ac anrhegion ac rydym ni hyd yn oed yn canu pen-blwydd hapus i Mia, y gath, gyda theisen a chanhwyllau. Mae Maliah ac Osian yn dod â chymaint o hwyl a chariad i’n bywydau nad oeddem yn ymwybodol ein bod yn eu colli o’r blaen.”

     “Ers dod yn deulu rydym ni wedi gweld Maliah ac Osian yn gwella cymaint o ran eu harferion bwyta a’u hymddygiad; cymerodd hi amser, ond pan welsom ni gamau bach i’r cyfeiriad iawn, roedd y teimlad yn wych. Rydym ni’n deulu cymdeithasol iawn ac mae gennym ni lawer o ffrindiau i chwarae gyda nhw ac i fynd mas am deisen, ac mae amser i’r teulu hefyd. Mae’r plant yn hoffi bod yn weithgar ac maen nhw’n edrych ymlaen at fynd ar ‘anturiaethau’ yn rheolaidd.”

     “Yn fuan ar ôl iddyn nhw ddod i fyw gyda ni, es i â nhw i gaffi ar fy mhen fy hun ac ar drip undydd i fferm gyda ffrind sydd â phlant hefyd.” cofia Nadia. “Wrth edrych yn ôl, rwy’n sylweddoli fy mod yn llawer mwy hyderus nag o’n i’n feddwl. Roedd hi’n teimlo’n naturiol.”

    Mae Nadia a Ryan wedi cadw mewn cysylltiad â chyplau eraill y gwnaethant gwrdd â nhw yn ystod y cwrs hyfforddiant mabwysiadu gyda’r Fro, y Cymoedd a Chaerdydd. “Yn ystod y broses, roeddem ni’n cadw mewn cysylltiad. Roedd yn dda gwybod bod eraill yn mynd drwy’r un profiad a byddem ni’n cadw mewn cysylltiad yn rheolaidd. Ar ôl inni i gyd fabwysiadu, rydym yn dal i gwrdd â’n gilydd yn rheolaidd. Maen nhw wedi bod yn rhwydwaith o gefnogaeth ac rydym ni’n gwerthfawrogi eu cyfeillgarwch yn fawr iawn. Mae un teulu yn enwedig yn byw yn agos at ein tŷ ni ac rydym ni’n teimlo’n lwcus iawn bod ein plant yn gallu tyfu gan ddod i nabod llawer o blant eraill sydd wedi eu mabwysiadu a bod gennym ni ffrindiau sy’n gwybod o le yn union y daethom ni ac sy’n gallu cynnig cefnogaeth anhygoel a chyngor inni. Rydym ni hefyd yn cadw mewn cysylltiad gyda’n gweithiwr cymdeithasol a theulu maeth y plant. Rydym ni hefyd yn ysgrifennu llythyrau at rieni biolegol Maliah ac Osian bob blwyddyn drwy’r system blwch llythyrau i roi gwybod iddyn nhw sut mae’r plant. Rydym ni eisiau i’n plant deimlo’r cysylltiad â’u gorffennol a theimlo’n fwy cyffyrddus, fel nad oes cyfrinachau wedi’u cadw oddi wrthyn nhw a allai achosi trafferthion yn y dyfodol.”

     “Mabwysiadu Maliah ac Osian yw’r penderfyniad mwyaf ond hefyd y gorau yr ydym ni wedi ei wneud erioed. Maen nhw’n dod â chymaint o hwyl, cariad a hapusrwydd i’n bywydau ac maen nhw’n dod â golau i’r tŷ bob dydd.”

    *newidiwyd yr enwau

  • Stori Tabitha a Dan: Mae Tabitha a Dan yn rhannu eu stori am fabwysiadu brawd a chwaer i ddechrau eu teulu.

    Yn ddiweddar rhoddwyd gorchymyn mabwysiadu i Tabitha* a Dan* ar gyfer eu plant mabwysiadol Mira* a Theo*. Mae Gorchymyn Mabwysiadu yn orchymyn cyfreithiol sy’n nodi bod y rhieni mabwysiadol bellach yn unig rieni ac yn rhieni cyfreithiol y plentyn/plant.

    Ar ôl nifer o gamesgoriadau, penderfynodd Tabitha a Dan ei bod yn amser i ailystyried eu hopsiynau ar gyfer dechrau teulu. Ar ôl penderfynu nad oedd IVF yn teimlo’n iawn iddyn nhw, penderfynon nhw symud yn ôl i Gymru i fod yn agos i’w teuluoedd a dechrau’r broses fabwysiadu.

    Cysylltodd y cwpl â Mabwysiadu yn y Fro, y Cymoedd a Chaerdydd yn fuan wedyn ac aethant i noson wybodaeth lle dysgon nhw fwy am y broses fabwysiadu. Yna aethant ymlaen i’r cwrs ‘Paratoi at Fabwysiadu’ tri diwrnod. “Roedd rhai o’r pynciau a drafodwyd ar y cwrs yn gynyrfiadol,“ meddai Sarah, “ond dyna realiti’r broses fabwysiadu fodern ac roeddem yn hapus iawn i baratoi ein hunain ar gyfer cynifer o sefyllfaoedd â phosibl.”

    Ar ôl gorffen y cwrs, penderfynodd Tabitha a Dan ei bod yn ymddangos mai mabwysiadu oedd y dewis iawn iddyn nhw er mwyn dechrau teulu ac felly mynegon nhw eu diddordeb o ran dechrau’r broses asesu.

     “Dywedodd pobl cyn i ni gychwyn y broses ei bod hi’n ‘ymwthiol’ ond yn wir nid oeddem yn meddwl hynny. Mewn gwirionedd, i ni roedd y sesiynau wythnosol gyda’n gweithiwr cymdeithasol yn addysgol ac yn fuddiol iawn. Roedd ein gweithiwr cymdeithasol yn gwneud i ni deimlo’n gyfforddus o’r cychwyn cyntaf. Byddwn yn eistedd i lawr gyda’n gilydd ac yn cael paned a sgwrs. Bydden ni’n trafod pwnc gwahanol bob wythnos ac roedd hyn yn fuddiol iawn i ni. Dysgon ni bethau newydd am ein gilydd ac roeddem yn gallu archwilio pynciau’n drylwyr nad oeddem erioed wedi’u trafod yn fanwl o’r blaen.”

     “Ar ôl i’n gweithiwr cymdeithasol lunio ein Adroddiad Darpar Fabwysiadwyr, aethon ni gerbron y Panel.  Roeddem wrth ein boddau i gael ein cymeradwyo’n ddarpar fabwysiadwyr ac aethon ni ar wyliau am wythnos wedyn. Yn fuan ar ôl dychwelyd, daeth ein gweithiwr cymdeithasol i ddangos proffil i ni o frawd a chwaer ac roedden ni’n teimlo bod hyn yn bariad a allai fod yn dda i ni. Roedd rhaid i ni aros am gyfnod i gwrdd â nhw ond roedd yn werth aros. Doedden ni ddim yn siŵr beth i’w ddisgwyl o ran y cyflwyniadau ac roedden ni’n gymysgedd o fod yn nerfus ac yn llawn cyffro. Cwrddon ni â Mira* a Theo* yn nhŷ eu gofalwyr maeth. Roedden ni’n teimlo bod y plant hyn yn iawn i ni a phenderfynon ni, ynghyd â’n gweithiwr cymdeithasol, y bydden ni’n hapus iddynt gael eu lleoli gyda ni."

     “Yn y mis diwethaf, rydym wedi derbyn ein Gorchymyn Mabwysiadu sy’n golygu bellach mai ni yw rhieni cyfreithiol Mira a Theo. Rydym mor hapus i fod yn deulu yn swyddogol. Roedd y llys yn llai brawychus nad oedden ni’n meddwl y byddai a gwnaeth y barnwr adael i ni roi cynnig ar wisgo ei wig hyd yn oed! Roedd ein mab yn dwlu ar hynny.”

     “Rydym yn teimlo’n lwcus iawn bod y broses fabwysiadu wedi bod yn hwylus iawn i ni. Rydym mor hapus bod ein plant wedi addasu i fyw gyda ni. Yn ddiweddar dychwelodd y ddau i’r ysgol ac wedi bod yn gwneud cynnydd arbennig ac yn gwneud ffrindiau. Maent yn gymdeithasol ac yn dwlu ar y ffaith bod gennym lawer o aelodau teulu o gwmpas trwy’r amser. Mae eu mam-gu newydd yn benodol wrth ei bodd bod ganddi ŵyr ac wyres ac mae’n dwlu ar unrhyw gyfle i ddod i’r tŷ i chwarae gyda nhw. Mae gennym hefyd gi y mae Mira a Theo yn dod ymlaen yn dda gydag e. Rydyn ni oll yn mwynhau gwisgo ein welis a mynd â’r ci am dro, boed glaw neu haul!”

     “Rydym mor falch i ni gael y cyfle i fabwysiadu Mira a Theo a chwblhau ein teulu!”

    *newidiwyd yr enwau

  • Stori Paul: Mae Paul yn fabwysiadwr sengl sydd wedi mabwysiadu Noah, sy’n 6 oed.

    Mae Paul* yn dad i Noah* ac yn rhiant sengl. Dechreuodd Paul ystyried mabwysiadu fel ymgeisydd sengl ar ôl gwylio rhaglen ddogfen Channel 4 a oedd yn tynnu sylw at stori un mabwysiadwr sengl. Ysgogodd y rhaglen ddogfen ddiddordeb yn Paul a phenderfynodd ymchwilio i fabwysiadu. Cysylltodd â'i awdurdod lleol yn 2009. Yn ystod mis Mawrth 2016 roedd 6% o fabwysiadwyr yng Nghymru yn ymgeiswyr sengl (CoramBAFF Statistics, 2018).

     “Doeddwn i ddim hyd yn oed yn siŵr a allwn i fabwysiadu fel person sengl pan wnes i holi ond roedd y rhaglen ddogfen wedi gwneud i mi feddwl ac roeddwn i eisiau gweld a allai fod yn opsiwn i mi. Roeddwn i yn fy 40au hwyr ar y pryd ac roeddwn i wir eisiau bod yn dad ond doeddwn i ddim wedi cyfarfod â rhywun lle'r oedd ein perthynas wedi arwain at gael plant. Siaradais â gweithiwr cymdeithasol yn yr awdurdod lleol a gwnaeth gadarnhau y gallwn fabwysiadu fel ymgeisydd sengl. Ar ôl ymweld â mi, penderfynodd y byddai'n dda i mi gael profiad gyda phlant sydd wedi cael profiadau bywyd gwael. Trefnodd i mi wirfoddoli gyda Gwasanaethau Cymdeithasol Caerdydd. Cefais fy aseinio i berson yn ei arddegau, ac roeddwn yn mynd â’r person allan bob wythnos. Roedd hyn yn brofiad gwych oherwydd roedd yn rhaid i mi feithrin perthynas gyda pherson yn ei arddegau a oedd wedi profi rhai o'r pethau y gallai plentyn mabwysiedig fod wedi'u profi. Fe wnes i hefyd ddod i nabod mam y person a gweld rhai o'r trafferthion a gafodd hi wrth fagu plentyn ar ei phen ei hun mewn tlodi."

    "Ar ôl i mi orffen gwirfoddoli, cefais gynnig i fynd ar hyfforddiant gyda darpar fabwysiadwyr eraill. Rwyf wedi bod ar lawer o gyrsiau hyfforddi gyda’r gwaith dros y blynyddoedd ond mae'r cwrs 'Paratoi i Fabwysiadu' yn un o'r cyrsiau gorau dwi erioed wedi bod arno. Roedd y cwrs yn agoriad llygad ac yn berthnasol iawn. Fi oedd yr unig ymgeisydd sengl ar y cwrs ond roedd pawb yn gyfeillgar iawn a sylweddolais fod pawb yno gyda’r un nod, sef creu neu ehangu eu teulu."

    "Ar ôl y cwrs, penderfynais fod mabwysiadu'n teimlo fel y llwybr cywir i mi ac fe wnes i fy nghais ffurfiol. Ar y pwynt hwn, dywedais wrth fy nheulu am fy nghynlluniau i fabwysiadu ac roeddent yn gwbl gefnogol. Mae fy mam yn mwynhau bod yn fam-gu ac mae fy chwaer yn mwynhau bod yn fodryb. Roedd mabwysiadu eisoes yn fy nheulu estynedig gan i'm hewythr a'm modryb fabwysiadu ac mae un o'm hewythrod wedi ei fabwysiadu. Dywedais hefyd wrth y bobl yr wyf yn gweithio gyda nhw fy mod yn mabwysiadu. Roeddent yn gadarnhaol ac yn gefnogol iawn a gwnaethant gychwyn rhannu straeon mabwysiadu eu teulu a'u ffrindiau nhw. Daeth â mi'n nes atynt a sylweddolais fod mabwysiadu'n fwy cyffredin nag y tybiwch."

    "Ar ôl i'r broses ddechrau, roeddwn yn cyfarfod â'm gweithiwr cymdeithasol yn rheolaidd. Yn ystod y broses, dechreuais ganlyn. Roeddwn yn gwybod ei bod yn bwysig iawn bod yn agored ac yn onest gyda'm gweithiwr cymdeithasol felly soniais am y peth. Cysylltodd fy ngweithiwr cymdeithasol â'i reolwr ynghylch ein camau nesaf. Derbyniais lythyr gan y rheolwr yn fy hysbysu, gan fy mod bellach mewn perthynas, na allwn barhau ac y byddai'n rhaid i mi wneud cais fel rhan o gwpl ymhen rhai blynyddoedd unwaith y byddai'r berthynas wedi sefydlu. Roedd hyn yn sioc lwyr i mi. Cysylltais â'm gweithiwr cymdeithasol a dweud wrtho, heb ystyried fy mherthynas, fy mod eisiau mabwysiadu fel person sengl.  Ar ôl cyfarfod rhyngof i, fy ngweithiwr cymdeithasol a'r rheolwr, cytunwyd y gallwn barhau."

    "Es i i'r panel a chefais fy nghymeradwyo fel mabwysiadwr. I ddathlu fe es i ar wyliau, ac ar ôl i mi ddod yn ôl, daeth fy ngweithiwr cymdeithasol i'm cartref i ddangos proffiliau o blant i mi. Cefais fy nhynnu at Noah ar unwaith. Alla i ddim esbonio’r peth, ond roedd yn teimlo’n iawn. Cefais gyfarfod â gweithiwr cymdeithasol Noah ac roedd yn gadarnhaol iawn ac yn frwdfrydig iawn dros Noah. Dangosodd fideo ohono’n chwarae i mi a wnaeth i mi deimlo’n nes fyth ato. Fe wnes i hefyd gyfarfod â mam faeth Noah a oedd wedi bod yn ofalwr maeth parhaus ers iddo ddechrau derbyn gofal. Eto roedd hi’n gadarnhaol iawn amdano. Roedd Noah yn chwech oed ar y pryd ac yn cael ei gyfrif yn blentyn 'hŷn' gan y system ofal. Mae plant hŷn yn aml yn anoddach i'w lleoli gan fod rhieni sy'n mabwysiadu yn aml yn chwilio am blant iau ond roedd yn teimlo fel y dewis cywir i mi."

    "Rwy'n cofio'r diwrnod cyntaf y gwnes i gwrdd â Noah ac rwyf nawr yn sylweddoli pa mor bell rydyn ni wedi dod. Roedd y cyfarfod cyntaf hwnnw'n teimlo'n rhyfedd ond eto roedd hefyd yn teimlo’n iawn. Ar y diwrnod cyntaf, aethom i amgueddfa a chael cinio gyda'i ofalwr maeth. Yn ystod yr wythnosau dilynol, fe wnes i gwrdd â Noah a'i ofalwyr maeth bob dydd a gwnaethom lawer o weithgareddau, gan ymweld â fy nhŷ nifer o weithiau. Ar ôl pythefnos daeth Noah i fyw gyda mi. Aeth y diwrnod cyntaf yn dda. Ar yr ail noson dechreuodd Noah hiraethu am ei ofalwyr maeth a'i fam. Doeddwn i ddim yn siŵr beth i'w wneud ond fe wnes i ei gysuro ac fe aeth i gysgu yn y pen draw. Y diwrnod canlynol, siaradais â'm gweithiwr cymdeithasol a wnaeth fy atgoffa fod hyn yn gwbl arferol ac fy mod yn gwneud yn dda. Parhaodd Noah i fod yn ofidus wrth fynd i’r gwely am nifer o fisoedd. Mae'n cofio llawer o'i fywyd yn byw gyda'i fam ac mae’n ei cholli'n fawr. Rydym yn siarad amdani pryd bynnag y dymuna. Ar ôl i ychydig fisoedd fynd heibio, dechreuodd ymgartrefu ac anaml y mae’n ofidus nawr. Rydym yn gweld brawd Noah adeg penblwyddi a'r Nadolig. Mae ei frawd mewn lleoliad mabwysiadu gwahanol gyda rhiant sengl arall, felly mae gennym lawer o brofiadau tebyg i'w rhannu pan fyddwn yn cyfarfod. Mae Noah a’i frawd yn dod ‘mlaen yn dda. Rydym hefyd yn ysgrifennu llythyr blynyddol at ei fam."

    "Byddwn i’n dweud ‘cer amdani’ i unrhyw un sydd â diddordeb mewn mabwysiadu. Mae'n anodd ar brydiau ac mae'n bwysig iawn cael rhwydwaith da o deulu a ffrindiau sy'n gefnogol ond dyma'r penderfyniad gorau dwi erioed wedi'i wneud. Mae mabwysiadu Noah wedi ehangu ein cylch cymdeithasol ac erbyn hyn rwy'n nabod cymaint mwy o bobl ac wedi rhoi cynnig ar nifer o weithgareddau newydd na fydden i erioed wedi’u gwneud pe na bawn i wedi mabwysiadu Noah. Mae hefyd yn bwysig iawn cael cyflogwr da a hyblyg yn enwedig os ydych yn mabwysiadu fel person sengl. Rydw i nawr yn gallu gweithio o gartref a gweithio'n hyblyg sy'n gwneud gwahaniaeth mawr fel rhiant sengl."      

    "Dwi'n caru Noah ac mae'n anhygoel meddwl pa mor bell rydyn ni wedi dod fel teulu. Mae yn ei arddegau nawr ac rwy'n teimlo'n gyffrous i weld ble mae'r dyfodol yn mynd â ni."

    *newidiwyd yr enwau

  • Stori Rosemary a James: Mae Rosemary a James yn rhieni balch iawn sydd wedi mabwysiadu dau o blant, bedair blynedd ar wahân i'w gilydd, nad ydynt yn frawd a chwaer biolegol. Dyma eu cofnod personol nhw o fabwysiadu.

    "Ddim yn hir ar ôl cyfarfod â'n gilydd, fe wnaethon ni sylweddoli, fel cwpl, ein bod yn rhannu'r un gobeithion a breuddwydion. Y prif un - i gael teulu ein hunain. Fodd bynnag, cyn hir roedd yn bryd i ni wynebu nad oedd hyn yn mynd i ddigwydd yn naturiol ac fel sawl cwpl yn ein sefyllfa ni, gwnaethom ddechrau ar daith hir ac emosiynol o driniaethau a phrofion ffrwythlondeb; gan wynebu siom bob tro. Daeth cyfnod pan oeddem yn gwybod mai digon oedd digon, a gwnaethom atgoffa ein hunain mai teulu oedden ni ei eisiau, nid beichiogrwydd.

    Roedd mabwysiadu yn rhywbeth roedden ni wedi'i drafod dros y blynyddoedd, ond roeddem yn teimlo bod angen i ni archwilio llwybrau eraill yn gyntaf.  Gwnaeth archwilio'r opsiynau hyn ganiatáu i ni roi terfyn ar y rhan honno o'n bywydau a symud ymlaen heb ddifaru dim, gan wybod yn iawn ein bod wedi ymrwymo'n llwyr i roi cartref i blentyn drwy fabwysiadu. 

    Roeddwn i (Rosemary*) yn teimlo'n nerfus iawn yn codi'r ffôn i wneud ein cyswllt cyntaf â Mabwysiadu’r Fro, y Cymoedd a Chaerdydd - ond doedd dim angen i fi boeni. Bryd hynny, roedd prinder pobl a oedd yn mabwysiadu a sawl plentyn yn aros am gartrefi parhaol. Roedd clywed hyn, ar ôl bod drwy gymaint, yn deimlad gwych. Rydyn ni'n gwybod nad yw'r sefyllfa hon yn digwydd bob tro a bod y gymhareb o ran nifer y rhieni sydd ar gael i fabwysiadu a nifer y plant sydd ar gael i’w mabwysiadu yn amrywio, ond hyd nes i chi godi'r ffôn fel gwnes i, fyddwch chi byth yn gwybod!

    Yn fuan ar ôl yr alwad, gwnaethom fynychu noson wybodaeth, cawsom ymweliad cychwynnol ac aethom ar hyfforddiant mabwysiadu. Er bod rhai pethau yn anodd eu clywed, fe wnaeth gadarnhau yn ein meddyliau mai dyma'r ffordd ymlaen i ni.  Yna, cawsom weithiwr cymdeithasol i fynd â'n taith mabwysiadu i'r cam nesaf. Mewn gwirionedd, aeth y 6-8 mis nesaf o asesiadau heibio’n gyflym iawn, ac er ein bod wedi clywed y gall y cam hwn fod yn eithaf ymwthiol, doedden ni wir ddim yn teimlo ei fod felly. I ddweud y gwir, roedd y trafodaethau a'r rhannau gwaith cartref yn therapiwtig iawn yn ein barn ni.  Fe wnaeth ganiatáu i ni fyfyrio ar y gorffennol a gwerthfawrogi mor gryf oedden ni fel cwpl. Roedd ymchwilio i'r amwynderau lleol, meddwl am ein rhwydwaith cymorth a chael cadarnhad ein bod yn barod i fod yn rhieni, yn brofiad cadarnhaol iawn.

    Roeddem yn ffodus iawn bod pethau wedi mynd rhagddynt yn ddidrafferth ar y cyfan, yn ystod y broses asesu.  Yr her fwyaf a wynebwyd gennym oedd newid gweithiwr cymdeithasol i fynd â ni i’r cam nesaf ar ôl yr asesiadau. Doedden ni ddim yn siŵr sut oedd hyn yn mynd i weithio ar ôl treulio misoedd yn mynd trwy fanylion personol ein bywydau gyda rhywun arall. Fodd bynnag, cawsom weithiwr cymdeithasol arbennig iawn a gafodd yr holl wybodaeth am ein sefyllfa yn gyflym iawn a chafwyd perthynas agos rhyngom o’r dechrau.

    Gwnaethom symud yn ein blaenau i gael ein cymeradwyo’n unfrydol fel darpar rieni sy’n mabwysiadu ac o fewn ychydig wythnosau cawsom alwad ffôn i ddweud ein bod wedi cael ein paru â phlentyn posibl. I rai, gall hyn gymryd yn hirach, ond mae mor bwysig i gael y paru cywir i bawb, hyd yn oed os yw'n cymryd amser. Fe wnaeth y cam hwn godi rhai pryderon, ac roedd ein pennau yn llawn cwestiynau: A fydd yr holl weithwyr cymdeithasol sy'n rhan o'r broses yn ei hoffi ni? Beth os bydd y cynghorydd meddygol yn dweud rhywbeth wrthym nad ydym yn barod ar ei gyfer? Beth os na fyddwn yn teimlo cysylltiad pan fyddwn yn gweld llun? Wrth edrych yn ôl, roedd y rhain i gyd yn deimladau iach, normal.

    O hyn ymlaen, mae ein stori ni yn un hapus iawn. Gwnaethom deimlo'r 'cysylltiad' y tro cyntaf y gwnaethom weld llun ein merch fach, cawsom ein cymeradwyo’n unfrydol gan y panel paru ac roeddem wrth ein boddau â’r holl baratoadau a'r siopa!

    Wrth edrych yn ôl ar y broses yn ei chyfanrwydd, rydyn ni o'r farn mai'r cyflwyniadau oedd y rhan fwyaf dwys ac er eu bod wedi'u cynllunio'n dda iawn, aethom drwy amrywiaeth helaeth o emosiynau. Roedd y disgwyl a'r broses ei hun yn un eithaf blinderus. Roedd angen i ni fod yng nghartref y rhieni maeth yn gynnar iawn ac yn hwyr iawn ac roedd yn gryn dipyn i ddod i delerau ag ef. Er hyn, ni fydd dim yn rhagori ar y teimlad o ddal ein merch am y tro cyntaf - doedden ni ddim am ei rhoi hi i lawr! Roedd ffarwelio a gadael ar ddiwedd bob dydd yn mynd yn anoddach wrth i'r wythnos fynd rhagddi.  Roedd yn dangos y berthynas arbennig a oedd yn cael ei ffurfio.

    Ar ôl iddi ddod adref aeth amser heibio a gwnaethom syrthio i fyd o hapusrwydd. Roedden ni wrth ein boddau yn cael bod yn rhieni a delio gyda phopeth a ddaw yn sgil hynny. Erbyn i'r Gorchymyn Mabwysiadu gael ei roi, ac i'r Gwrandawiad Dathlu gael ei gynnal, roeddem wedi bod yn uned deuluol gref am gyfnod hir.

    Dair blynedd yn ddiweddarach, roeddem yn gwybod ei bod yn amser cywir i'r teulu dyfu felly gwnaethom roi pethau ar waith i wneud cais i fabwysiadu am yr eildro.

    Cawsom broses ymgeisio debyg o ran asesiadau a gofynion a therfynau amser. Wrth gwrs y tro hwn, roedd yn ymwneud â'r tri ohonom ac roedd yn golygu ein bod yn  edrych ar bethau megis straeon bywyd, trefniadau cysylltu â rhieni biolegol a hanesion meddygol o bersbectif gwahanol. Roedd hefyd yn bwysig iawn ein bod yn cydbwyso anghenion ein merch yn y penderfyniadau roeddem yn eu gwneud.

    Gyda chymorth gan yr un gweithiwr cymdeithasol, cawsom ein paru â'n bachgen bach hyfryd ac aethom o dri i bedwar. Unwaith eto, roedd yn rhaid rhoi ystyriaeth ofalus i gyflwyniadau, gan ystyried pethau fel hebrwng yn ôl ac ymlaen i’r ysgol feithrin a'n trefn o ran amser gwely y tro hwn. Roedd wirioneddol yn fuddiol i gynnwys ein merch yn y broses ac roedd yn sbarduno sgyrsiau â hi am ei thaith mabwysiadu ei hun a stori ei bywyd.

    Gwnaeth y berthynas glós rhwng ein rhai bach, fel brawd a chwaer, dyfu’n llawer cyflymach nag yr oeddem wedi'i ddychmygu. Roedd ein merch fach yn llawn cyffro y tro cyntaf y gwnaeth hi gyfarfod ag ef. Roedd y paratoadau a'r cyfnod wnaeth arwain at y foment hon yn allweddol ac roedd hi’n rhan bwysig o’r cyfan. Roedd hi wrth ei bodd yn arbennig yn recordio neges iddo ar ei lyfr trawsnewid a hi wnaeth ddewis y ffotograffau yr oedd hi am eu cynnwys. Bob tro yr oedden ni’n mynd i siop, roedd hi'n dewis rhywbeth iddo hefyd a gwnaethom sicrhau bod anrheg arbennig iddi hi wrtho fe yn aros iddi yn nhŷ'r rhieni maeth. Gwnaethom siarad gryn dipyn am y berthynas wych a oedd gennym gyda'n brodyr a'n chwiorydd ein hunain gan ddangos lluniau iddi o atgofion melys yn ystod ein plentyndod. Gwnaethom hefyd bwysleisio pa mor arbennig ydoedd bod ei ffrindiau yn cael gymaint o hwyl gyda'u brodyr a'u chwiorydd.

    Roedd yn anodd ceisio sicrhau amser digonol gyda hi ar ei phen ei hun, ac roedd hyn yn anodd iawn i bob un ohonom. Gwnaethom ein gorau i wneud pethau gyda'n gilydd, ond roedd yn rhaid i ni gadw at ei drefniadau ef yn ystod y misoedd cychwynnol er mwyn ei helpu i ymgartrefu, ac roedd hyn yn aml yn golygu y byddai’n rhaid i ni adael lleoedd pan oedd hi wrthi’n cael sbri. Roedd hyn yn anodd iawn iddi, ond rydym yn lwcus iawn bod ganddi gymeriad cariadus ac mae hi'n amyneddgar iawn gydag ef. Dydy hynny ddim i ddweud nad yw hi'n cael ambell foment, yn enwedig pan fydd ef yn tynnu ei gwallt, neu'n taflu ei theganau, ond yn gyffredinol mae hi'n credu ei fod yn annwyl iawn!

    Oherwydd nad yw ein plant ni yn frawd a chwaer biolegol, mae hyn yn dod â gwahanol fath o straeon bywyd a threfniadau cysylltu â rhieni biolegol, a bydd yn rhaid ystyried hyn wrth i'r blynyddoedd fynd rhagddynt. Roedd hyn yn ystyriaeth allweddol yn ystod y cyfnod paru. Gwnaethom benderfynu y byddem yn onest am eu hamgylchiadau gwahanol ac rydym bob amser yn defnyddio'r ymadrodd 'mae teuluoedd yn dod at ei gilydd mewn ffyrdd gwahanol' felly mae hyn eisoes yn sail gadarn i adeiladu arni. Y gwir yw, yn anorfod bydd cwestiynau'n codi ynghylch pam fod un yn cael rhywbeth a'r llall ddim, pam ein bod ni’n gwybod mwy am deulu biolegol un plentyn na'r llall ac ati. Rydym yn obeithiol bod y cariad sydd ganddynt at ei gilydd a'r cymorth y byddwn ni’n ei roi iddynt, yn caniatáu i ni gydnabod hyn a gweithio arno gyda'n gilydd.

    Rydym bob amser wedi bod yn awyddus i gefnogi ein rhai bach mewn unrhyw ffordd posibl.  Rydym am fod yn agored ynghylch sut daethom yn deulu.  I helpu i gefnogi ein plant ein hunain, yn ogystal â theuluoedd eraill sydd wedi mabwysiadu, rwy'n falch o fod wedi cyhoeddi llyfr stori i blant i helpu i esbonio'r broses o fabwysiadu ac i gydnabod y rôl arbennig y mae gweithwyr cymdeithasol a rhieni maeth yn ei chwarae wrth ddod â theuluoedd ynghyd drwy fabwysiadu. Rydym mor ddiolchgar am y cymorth a gawsom gan Mabwysiadu’r Fro, y Cymoedd a Chaerdydd, felly rydym wedi cyflwyno’r llyfr i'n gweithiwr cymdeithasol - hi yw ein "Tylwythen Deuluol" ac iddi hi mae'r diolch am bopeth. 

    Gallwch ddod o hyd i fanylion ynghylch "The Family Fairies" yn adran ‘Darllen, Gwrando, Gwylio’ gwefan Mabwysiadu’r Fro, y Cymoedd a Chaerdydd dan y pennawd 'Llyfrau i Blant' neu ar gyfryngau cymdeithasol:

     

  • Stori Saeed a Sara: Mae Saeed a Sara yn rhannu eu stori am fabwysiadu eu mab Nabil wedi i Sara gael hysterectomi. Maen nhw’n sôn am eu taith i fod yn rhieni mabwysiadol a'r dylanwad y mae eu ffydd yn ei gael ar eu barn am fabwysiadu.

    Penderfynodd Saeed a Sara ystyried mabwysiadu ar ôl bod mewn digwyddiad ymwybyddiaeth mabwysiadu a maethu yn eu Mosg. Roedden nhw wedi gobeithio dechrau teulu gyda'i gilydd ers sawl blwyddyn, ond wnaethon nhw ddim beichiogi, ac yn ddiweddarach cafodd Sara hysterectomi. Roedd y ddau’n gwybod eu bod yn dal i fod eisiau bod yn rhieni felly dechreuon ymchwilio i fabwysiadu.

    "Rydyn ni’n credu bod Allah (Duw) wedi ein harwain i fabwysiadu drwy ein hamgylchiadau. Gydol yr asesiad roeddwn i'n credu bod yna blentyn oedd ein hangen ni, ac roeddwn i'n glir am fy nisgwyliadau gyda'r gweithiwr cymdeithasol." Dywedodd Sara. "Neilltuodd ein gweithiwr cymdeithasol amser i wrando a deall ein ffydd a'n diwylliant ond fe'n heriodd hefyd i ystyried plant o wahanol oedrannau a phrofiadau bywyd."

    "Roedd ein mab dan ddwy oed pan gafodd ei baru â ni, sy’n anghyffredin.  Roedd ei oedran yn golygu fy mod wedi cael cyfle i laetha a’i fwydo gyda photel fel y gallen ni fod yn Maharam (perthynas laeth). Drwy gymryd meddyginiaeth a thylino roeddwn i'n gallu llaetha a bwydo’r llaeth hwnnw i’n mab o botel. Yn y gymuned Fwslimaidd, mae'r broses hon yn dilysu'r berthynas rhwng plentyn a'i deulu newydd. Mae bod yn Maharam yn golygu, fel menyw, nad oes angen i mi orchuddio o flaen Nabil oherwydd ei fod yn perthyn i fi."

    "Rydyn ni’n teimlo'n lwcus bod gan y ddau ohonon ni deuluoedd agored iawn eu meddwl a'n cefnogodd drwy'r broses fabwysiadu ac wedi hynny.  Roedd rhai o’n perthnasau’n gwybod ein bod yn mynd drwy'r broses fabwysiadu, ond penderfynon ni beidio â dweud wrth ormod o bobl am nad oedden ni eisiau codi disgwyliadau pawb. Ar ôl i Nabil ddod i fyw gyda ni a’n bod ni wedi dod i arfer â bywyd teuluol, gwnaeth fy chwaer gardiau’n cyhoeddi’r mabwysiadu. Fe roddon ni’r rhain mewn bocsys Mithai (losin Indiaidd) a dosbarthodd fy (Sara) mrodyr a fy nhad nhw i'n teulu estynedig, ein ffrindiau a'n cymuned ehangach." 

    "Mae ein cymuned wedi bod wir yn dderbyngar ac mae gennym deulu mawr. Pan ddaeth ein mab i fyw gyda ni, cawson ni ddau nai newydd hefyd. Mae Nabil bellach yn gallu tyfu i fyny ochr yn ochr â nhw a'i gefndryd eraill. Mae'n mwynhau chwarae gyda nhw a threulio amser gyda'n teulu cyfan." 

    "Yn ddiweddar mae rhai o'i gefndryd wedi dechrau cael brodyr a chwiorydd iau ac mae hyn wedi ei sbarduno i ofyn cwestiynau am frodyr a chwiorydd. Mae hyn wedi rhoi cyfleoedd newydd i ni ei helpu i archwilio hanes ei fywyd. Dyw e ddim yn llwyr ddeall stori ei fywyd cynnar eto oherwydd ei oedran ond rydyn ni’n teimlo ei bod yn egwyddor bwysig iddo ddeall ei linach a'i dreftadaeth. Rydyn ni’n ei gwneud yn glir y gall bob amser ofyn cwestiynau a rhannu ei deimladau a'i emosiynau. Weithiau mae'n dweud ei fod yn drist na thyfodd e yn fy (Sara) mol, felly rydyn ni'n siarad ag ef am ei fam enedigol a'i ofalwr maeth fel ei fod yn gwybod ei stori gyfan." 

    "Mae sôn am fabwysiadu yn y Qur'an. Mabwysiadodd y Proffwyd Muhammed (Bydded Heddwch Arno (BHA)) ei hun fab, sef Zaid. I ddechrau, rhoddodd ei gyfenw ei hun i Zaid ond yn ddiweddarach siaradodd Allah (Duw) â Muhammed am linach ac o'r adeg honno roedd Zaid yn cael ei adnabod gan ei gyfenw geni. 

    "Nodir yr egwyddor hon yn y Qur'an: "Galwch nhw gan (enw) eu tadau (go iawn); Mae'n decach yng ngolwg Allah. Ac os nad ydych yn adnabod eu tadau, yna eich brodyr mewn ffydd a'ch ffrindiau ydynt. Nid oes pechod arnoch yn y camgymeriad a wnewch, ond yn yr hyn a wnewch gyda bwriad eich calon; ac mae Allah yn Faddeugar Iawn, yn Drugarog Iawn." (Qur'an 33:5)". O'r sgriptiau hyn rydyn ni’n teimlo ei bod yn hanfodol i Nabil wybod mai ef yw ein mab mabwysiedig ac i neb guddio stori ei fywyd."

    "Rydyn ni’n credu ei bod yn bwysig i Nabil gael cysylltiadau a phethau i’w atgoffa am stori ei fywyd cynnar. Cyn y pandemig aethom ag ef i Muscat, yr Aifft a Phacistan ac rydyn ni’n gobeithio mynd ag ef i wledydd Arabaidd yn y dyfodol er mwyn iddo allu profi amrywiaeth o ddiwylliannau. Pan fydd cyfyngiadau'n cael eu codi, rydyn ni hefyd yn gobeithio ei helpu i archwilio ei hunaniaeth ddiwylliannol yn fanylach a bydden ni wrth ein bodd yn rhoi cyfle iddo fod yn dairieithog mewn Arabeg, Urdū a Saesneg." 

    "Rydyn ni wedi cadw mewn cysylltiad â'i ofalwr maeth ac yn gobeithio ei gweld eto wedi i gyfyngiadau’r pandemig gael eu codi. Rydyn ni’n gobeithio y bydd hyn hefyd yn helpu Nabil i ddeall hanes ei fywyd. Cyn ac yn ystod y broses gyflwyno, gwnaeth ei ofalwr maeth y trawsnewid yn syml i bob un ohonon ni wnaeth hi ddim rheoli pob manylyn bach. Roedden ni’n gwerthfawrogi hynny'n fawr. Doedd hi ddim yn Fwslim ei hun, ond gwnaeth ymdrech i ddeall ein diwylliant fel y gallai ddarparu ar ei gyfer yn ystod yr adeg roedd e yn ei gofal." 

    "Mae ein cymuned a'n teulu yn creu rhwydwaith cymorth da ac rydyn ni’n teimlo ein bod wedi gallu dangos profiad cadarnhaol o fabwysiadu iddyn nhw. Gobeithio y gall hyn annog eraill yn ein cymuned i ystyried mabwysiadu a maethu. Rydyn ni’n teimlo ei bod yn bwysig i ni gael agwedd gadarnhaol ac mai dyma sy'n helpu ein cymuned i fod yn gadarnhaol ac yn dderbyngar." 

    "Pan oedden ni’n trafod mabwysiadu gyda’n teulu a'n ffrindiau, defnyddion ni enghreifftiau o fabwysiadu o’r ysgrythurau a'r Qur'an."  

    "Yng nghyfnod Y Proffwyd Muhammad (BHA) roedd yn arferol mewn traddodiad Arabaidd i blant ifanc o Mecca gael eu maethu gan fenywod o lwyth y Banu Sa nes eu bod yn ddwy flwydd oed. Byddai'r menywod yn mynd â'r plant o Mecca i'r anialwch a bydden nhw’n dysgu Arabeg clasurol a sgiliau eraill iddyn nhw. Yn gyfnewid am hyn, byddent yn cael cyflog gan deulu'r plentyn ym Mecca. Roedd mam faeth y Proffwyd Muhammed (BHA), Halimah al-Sa'diyah yn byw gyda'i gŵr a'i thri phlentyn ac roedd yn rhan o Sa'd b. Bakr. Gwrthododd pawb oedd yn chwilio am blant maeth ym Mecca ofalu am y plentyn amddifad Muhammad am eu bod yn ofni na fydden nhw’n cael eu talu am fod ei dad wedi marw. Roedd Halimah yn teimlo'n drist bod pob menyw yn ei llwyth wedi derbyn plentyn heblaw amdani felly, dywedodd wrth ei gŵr "Gan Allah (Duw), nid wyf yn hoffi'r syniad o ddychwelyd gyda fy ffrindiau heb blentyn; af i nôl y plentyn amddifad (Muhammad)". Cytunodd ei gŵr ac mae’n cael ei adrodd fod bendith wedi dod ati hi a'i theulu yn syth ar ôl derbyn Muhammad, . Ar y pryd roedd newyn yn digwydd, ond cadwodd praidd ei gŵr eu hiechyd, gan barhau i gynhyrchu llaeth tra bod preiddiau’r lleill yn marw." 

    Mae Stori Musa hefyd: Ystyrir Musa (Moses) hefyd yn un a gafodd ei fabwysiadu yn yr ysgrythurau Islamaidd. Yn stori Musa, hysbysir Ffaro y bydd un o'r plant Israelaidd gwrywaidd yn ei ddisodli pan yn hŷn, felly mae'n gorchymyn lladd pob babi Israelaidd gwrywaidd newydd-anedig er mwyn atal yr hyn a gafodd ei ddarogan rhag digwydd.  Er mwyn achub bywyd Musa, rhoddodd ei fam ef mewn basged wiail a'i osod yn rhydd ar afon Nîl. Rhoddodd gyfarwyddyd i'w merch ddilyn y fasged ac adrodd yn ôl iddi. Darganfuwyd Musa gan wraig y Ffaro, Asiya, a ddarbwyllodd y Ffaro i'w fabwysiadu. Ymddangosodd ei chwaer i'r Ffaro a dywedodd wrtho ei bod yn adnabod rhywun a allai ei fwydo. Cytunodd Ffaro i hyn a daeth chwaer Musa â'u mam iddo, a fwydodd Musa fel ei famaeth."  

    "Roedd yr enghraifft hon ochr yn ochr â stori'r Proffwyd ei hun yn mabwysiadu yn help mawr i fy (Sara) mam yn enwedig.  Ar ôl iddi glywed y straeon hyn, roedd yn deall yr agweddau cyfreithiol a'r egwyddor o fabwysiadu yn Islam o safbwynt newydd. Roedd yn bwysig i ni fod ein teulu'n cefnogi mabwysiadu ac rydyn ni’n teimlo bod ein profiad wedi arwain y gymuned i edrych yn ddyfnach i fabwysiadu a maethu o safbwynt Islamaidd". 

    "I unrhyw un sy'n ystyried mabwysiadu bydden ni’n dweud: "Byddwch yn amyneddgar ac yn barod i golli cwsg. Mae llawer o gyfrifoldebau ynghlwm wrth ofalu am blentyn. Mae cyfrifoldebau ariannol hefyd y mae angen eu hystyried. Yn bennaf oll, mae angen diogelwch ar blentyn mabwysiedig, er mwyn gallu archwilio ei hunaniaeth a gwybod bod ei farn ei hun yn cyfrif"."  

    "Rydyn ni'n caru ein mab ac rydyn ni mor falch bod Allah (Duw) wedi ein harwain i'w fabwysiadu". 

    *newidiwyd yr enwau

  • Cyfarfodydd Cyntaf: Teuluoedd biolegol a Mabwysiadwyr: Mae ein Gweithiwr Cymdeithasol, Emily yn rhannu ei phrofiad o weithio gyda theuluoedd biolegol a theuluoedd mabwysiadol i hwyluso cyfarfodydd cyntaf

    Yn ddiweddar, gwnaethom ofyn i'n tîm ysgrifennu am bwnc sy'n agos at eu calon. Er bod llawer o sioeau, rhaglenni dogfen ac adroddiadau newyddion yn amlygu rhai o'r meysydd ehangach sy’n ymwneud â mabwysiadu, mae naws bywyd teuluol cymhleth yn aml yn gweithredu heb gydnabyddiaeth gyhoeddus, wrth i'r teuluoedd a'r gweithwyr cymdeithasol lywio'r cymhlethdodau hyn gyda'i gilydd. Mae'n debyg mai un o'r elfennau lleiaf hysbys am y broses fodern o fabwysiadu yw’r cyfarfodydd rhwng y teuluoedd biolegol a’r mabwysiadwyr cyn i’r plentyn gael ei fabwysiadu i’r lleoliad, ynghyd â’r cyswllt parhaus. 

    Bydd gan bron pob plentyn, y mae ei gynllun gofal yn troi'n fabwysiadu, gynllun ar gyfer cyswllt parhaus â’r teulu biolegol. Mae hyn gan amlaf trwy gyswllt blwch llythyrau; fformat o anfon llythyrau diweddaru drwy'r asiantaeth fabwysiadu. Yr hyn sy'n llai hysbys fyth, o bosib, yw bod hyn hefyd yn cynnwys cyswllt wyneb yn wyneb i lawer mwy. Gall hyn olygu cyfarfod mewn canolfan gyswllt neu leoliad niwtral i weld perthnasau’r teulu biolegol sy’n oedolion gan gynnwys rhieni, brodyr a chwiorydd, a theulu estynedig fel mam-guod a thad-cuod, modrybedd, ac ewythrod ac ati. Gall hefyd olygu cyfarfod yn rheolaidd gyda brodyr a chwiorydd iau sy'n byw mewn lleoliadau mabwysiadol eraill, gofal maeth, neu gyda gofalwyr sy’n berthnasau.

    Mewn achosion lle mae'n ddiogel ac yn gyfrifol i wneud hynny, hyd yn oed os nad cyswllt parhaus, wyneb yn wyneb yw'r argymhelliad cyfredol, gofynnir i’r teulu biolegol a’r teulu mabwysiadol ystyried cyfarfod am y tro cyntaf. Gellir gwneud hyn hefyd yn ôl-weithredol ar ôl i’r broses fabwysiadu ddigwydd.

    Mae un o'n Gweithwyr Cymdeithasol, Emily, wedi cefnogi sawl teulu dros y blynyddoedd i gwrdd â'i gilydd, a elwir hefyd yn 'gyfarfodydd cyntaf'. Mae'n rhywbeth y mae hi'n teimlo'n angerddol drosto oherwydd mae hi wedi gweld yr effaith y gall y cyfarfodydd hyn eu cael nid yn unig i'r person mabwysiedig ond hefyd i'r rhieni biolegol a mabwysiadol. Yng ngeiriau Emily ei hun mae'r cyfarfodydd hyn yn “anfesuradwy o bwysig a phwerus". 

    Yn y blog hwn, mae'n rhannu ei meddyliau ei hun a meddyliau'r teuluoedd y mae hi wedi gweithio gyda nhw am bwysigrwydd ymgysylltu â'r math hwn o gyswllt. Ein gobaith yw y bydd y blog hwn yn eich annog a'ch grymuso i archwilio mwy am y maes hanfodol hwn o fabwysiadu.

     

    Cyfarfodydd Cyntaf: Stori Emily:

    Gyda dechreuad Sefydlogrwydd Cynnar Cymru (SCC) yng Nghymru, lle mae disgwyl i ddarpar fabwysiadwyr gwrdd ag aelodau teulu biolegol plentyn yn eithaf aml tra'n ofalwr maeth i blentyn y gallent fynd ymlaen i'w fabwysiadu, roeddwn yn pendroni tybed sut y byddai'r ffordd newydd hon o ymarfer yn esblygu yng Nghymru ac yn newid arfer yn ehangach o ran agweddau tuag at drefnu i fabwysiadwyr gwrdd â rhieni biolegol plant, wrth eu bod yn dilyn y llwybr mabwysiadu mwy traddodiadol. 

    Ychydig dros flwyddyn yn ôl, cefais y fraint broffesiynol o gefnogi rhai o fy mabwysiadwyr i gwrdd â mam fiolegol y plentyn yr oeddent yn mynd i fod yn ei fabwysiadu. Aeth y cyfarfod yn arbennig o dda; yn gymaint felly, nes fy mod yn teimlo wedi fy nghymell i ysgrifennu amdano, i’w rannu â darpar fabwysiadwyr, teuluoedd biolegol a chyd-weithwyr cymdeithasol sydd yn aml, am amrywiaeth o resymau, yn nerfus iawn am gymryd rhan mewn/trefnu'r cyfarfodydd hyn.   

    Nid yw'r cyfarfodydd hyn yn cael eu cynnal mor aml ag y credaf y dylent. Ar gyfer persbectif, rwyf wedi gweithio fel Gweithiwr Cymdeithasol Mabwysiadu ers bron i saith mlynedd bellach, ac yn Weithiwr Cymdeithasol Plant am saith mlynedd cyn hynny. Yn ystod y cyfnod hwn, dim ond pedwar cyfarfod rhwng y teuluoedd biolegol a’r mabwysiadwyr rydw i erioed wedi bod yn rhan ohonynt. Roedd y rhain yn emosiynol ac yn ddwys bob tro, ond yn hynod gadarnhaol ac yn effeithiol. Nid oes yr un o'r mabwysiadwyr na'r perthnasau biolegol a gymerodd ran erioed wedi difaru bod yn rhan o’r cyfarfodydd hyn. 

    Yn un o'm cyfarfodydd mwyaf diweddar, roedd y cwpl mabwysiadol yn gwpl heterorywiol, hynod garedig ac ystyriol nad oeddent yn gallu beichiogi'n naturiol ac a ddewisodd ddilyn y llwybr o ddod yn rhieni trwy fabwysiadu ar ôl taith ffrwythlondeb anodd a phoenus. Stori a fydd yn gyfarwydd i lawer o bobl sy'n mabwysiadu. Mae mam fiolegol eu merch yn unigolyn sydd wedi gadael gofal, gyda chefndir hynod drist o drawma yn ei phlentyndod, sydd wedi arwain at gyfnod anodd wrth ddod yn oedolyn, lle mae baich ei thrawma wedi troi'n ystod o heriau, sydd wedi golygu y byddai'n ei chael hi'n anodd darparu gofal a diogelwch da yn gyson i blentyn. 

    Yn aml, pan fydd y penderfyniad hwn yn cael ei wneud, mae llawer o rieni biolegol yn gweld parhau i ymgysylltu'n gadarnhaol â gwasanaethau am eu plentyn yn rhy boenus, yn rhy anodd yn emosiynol i ymdopi ag ef, oherwydd mae'r peth mwyaf annirnadwy o boenus o golli eu plentyn yn digwydd ac nid yw'r rhan fwyaf o rieni biolegol yn barod yn emosiynol i ymdopi â'r newyddion hyn, heb sôn am ddod o hyd i'r dewrder i gytuno i gwrdd â mabwysiadwyr eu plentyn yn y dyfodol.  

    Ond pan fo rhieni biolegol neu berthnasau biolegol yn cytuno ar hyn, a gellir ei reoli'n ddiogel, yn aml nid yw'n mynd yn ei flaen oherwydd bod naill ai mabwysiadwyr yn poeni gormod amdano, neu fod gweithwyr cymdeithasol y plentyn yn poeni gormod am risgiau canfyddedig neu, yn wir, am les emosiynol y perthnasau biolegol. Yr anhawster yw bod gweithwyr cymdeithasol y plant yn aml yn cael perthynas wrthwynebus iawn â theuluoedd biolegol trwy achosion gofal, ac o ganlyniad maent yn aml yn gweld yr ochr fwyaf heriol i bobl. Rwyf wedi cynnal sesiynau cwnsela rhieni biolegol di-ri gyda rhieni, ac mae llawer ohonynt wedi cael perthynas anodd iawn gyda gweithiwr cymdeithasol eu plentyn. Yn amlach na pheidio, maent wedi llwyddo i gael sgyrsiau hynod heriol yn emosiynol gyda mi (ydw, rwy’n weithiwr cymdeithasol ond nid yr un sydd wedi tynnu eu plentyn oddi wrthynt) am ddarpar fabwysiadu eu plentyn yn y dyfodol ac wedi aros yn ddigynnwrf ac mewn llawer o achosion, yn teimlo'n gyfforddus i ddangos emosiynau mwy agored i niwed a rhannu meddyliau a dymuniadau am yr hyn y byddent ei eisiau ar gyfer eu plentyn, os ydynt yn cael eu mabwysiadu. O fy mhrofiad i nid yw'r rhain yn drafodaethau hawdd; yn enwedig o ystyried yr anwadalrwydd emosiynol naturiol a brofir gan deuluoedd biolegol sy'n aml yn teimlo'n arbennig o agored i niwed yn ystod y cyfnod hwn. Caiff hyn ei ddwysáu ymhellach gan fod y cyfarfodydd hyn fel arfer yn digwydd yn ystod achosion gofal; cyn i'r penderfyniad terfynol gael ei wneud ynghylch ai mabwysiadu fydd y cynllun. 

    Dangosodd y fam fiolegol yn yr achos rwyf wedi sôn amdano uchod, lefel o wydnwch sydd ond yn gallu dod o brofiad o drawma mewn gwirionedd. Yn fras, yr elfen o rewi o 'ymladd, ffoi, rhewi', ydoedd. Roedd hi mor gyfarwydd â thrallod, ei bod yn ymddangos yn oddefol yn emosiynol, neu’n rhyfeddol o ddigynnwrf. Mae pob person yn ymateb i drawma, ac yn ei reoli, yn wahanol, ond rydym yn gweld digon o'r ymladd, digon o'r ffoi a’r rhewi gan ein perthnasau biolegol mewn achosion mabwysiadu; yn aml mae'r ymladd yn cael ei gyfeirio at weithwyr proffesiynol amddiffyn plant, nid y mabwysiadwyr nac unrhyw un arall, a bydd llawer o rieni yn dianc rhag cymryd rhan yn gyfan gwbl - ffoi. Gwnaeth y fam fiolegol hon greu cymaint o argraff arnom, gyda'i thosturi tuag at y mabwysiadwyr, ei pharodrwydd i fod yn agored a'i dewrder syfrdanol. Roedden nhw’n oriau hynod emosiynol.

    Roedd pawb yn teimlo'n emosiynol ac, ar ôl iddi holi’r mabwysiadwr a fydden nhw'n caru ei phlentyn, gwnaeth y mabwysiadwr gwrywaidd lefain, a chododd y fam fiolegol o'i sedd, symudodd o gwmpas y bwrdd ac estynnodd hances iddo. Roedd ei charedigrwydd, mewn sefyllfa mor anodd, yn aruthrol, ac roedd yn rhywbeth hardd roedd mabwysiadwyr ei phlentyn yn gallu ei weld ynddi. 

    Roedd ei photensial fel person yn amlwg, yn ogystal â'i brwydrau. Er y potensial, y tristwch mwyaf am y cyfarfod oedd bod rhwystrau a beichiau’r fam hon mewn bywyd, er gwaethaf pa mor garedig oedd hi fel person, yn rhy fawr iddi fagu plentyn yn ddiogel. 

    Roeddwn i'n gallu gweld pa mor nerfus oedd hi, ac roedd hi'n defnyddio technegau anadlu ar adegau i lonyddu ei hun a chadw ei gorbryder dan reolaeth. Roedd hi'n gwbl benderfynol o gymryd rhan yn y cyfarfod hwn; roedd hi am sicrhau bod gan y mabwysiadwyr wybodaeth bwysig amdani, a gwybodaeth am hanes meddygol ei theulu. Roedd hi eisiau clywed yn bersonol sut roedd y bobl hyn yn mynd i garu ei phlentyn, sut y bydden nhw'n ei chadw'n ddiogel. Waeth pa mor gadarnhaol y gallai ei pherthynas weithio fod gyda gweithwyr cymdeithasol sy'n ymwneud ag achos ei phlentyn, byddai'n anodd iawn iddi eu credu pan fyddant yn dweud, mae'r mabwysiadwyr yn bobl hyfryd.  

    Roedd hi’n wych. Cytunodd i gael ei llun wedi’i thynnu gyda'r mabwysiadwyr iddynt allu ei rannu gyda'u plentyn yn y dyfodol, a chofleidiodd bawb.  

    Siaradodd yn huawdl am ei bywyd, ei beichiogrwydd, yr enedigaeth, ei theimladau, a gofynnodd gwestiynau pwysig a dwys. Gwrandawodd yn ofalus ar y mabwysiadwyr hefyd a dangosodd y gallu i gydymdeimlo â nhw a'u taith i ddod yn rhieni, wrth eistedd o'u blaenau yn siarad am y ffaith ei bod yn mynd i golli ei phlentyn.  

    Gwelodd fy mabwysiadwyr y goleuni yn y tywyllwch mewn perthynas â’r fam fiolegol hon; gall fod yn anodd cyfleu'r ochr hon i berthnasau biolegol ar bapur ac er bod rhai gweithwyr cymdeithasol yn eithaf da am fod yn gytbwys ynghylch personoliaethau a chryfderau perthnasau biolegol ymysg eu problemau, gall llawer weld hyn yn anodd pan fyddant mor aml yn wynebu ochr anoddach y teuluoedd biolegol yn ystod achosion gofal; lle mae'r ffocws, yn naturiol, ar ochr fwy negyddol natur y bobl hyn. Cyfarfod â rhywun yn bersonol yw'r ffordd fwyaf pwerus i fabwysiadwyr weld, er ymysg yr holl negyddoldeb, mai dim ond bodau dynol â theimladau ac sydd ag ochr gadarnhaol, yw rhieni a pherthnasau biolegol. 

    Rwyf bob amser wedi teimlo bod fy ngwaith yn emosiynol, am bob math o resymau, ond ers dod yn fam fy hun dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf, dwi'n sicr yn teimlo emosiynau mwy pwerus pan fyddaf mewn sefyllfaoedd fel hyn. Mae'r syniad o golli fy mhlentyn fy hun, yn fy mrifo'n gorfforol, a gallaf nawr werthfawrogi, ar lefel wahanol, ychydig o'r hyn y mae'n rhaid bod y fam fiolegol hon wedi bod yn ei deimlo ac mae'n debyg y bydd bob amser yn ei deimlo i ryw raddau. Mae’r parch sydd gennyf tuag at y fam hon yn anfesuradwy o enfawr; mae hi wedi bod yn ddigon dewr i ddod i siarad am ei gobeithion a'i dymuniadau ar gyfer ei phlentyn, i wirio ei bod yn teimlo bod y bobl oedd yn mabwysiadu ei phlentyn yn bobl hoffus, a fydd yn caru ac yn gofalu'n dyner am y plentyn y mae hi eisiau gofalu amdano'i hun.    

    Yn ystod y cyfarfod roedd y fam fiolegol yn gallu mynegi ei bod hi'n teimlo bod y mabwysiadwyr yn bobl ddymunol iawn a'r hyn yr oedd hi'n ei hoffi am yr hyn roedden nhw'n ei ddweud. Ar ôl gadael, mynegodd i weithiwr cymdeithasol ei phlentyn nad oedd yn barod am ba mor hyfryd fyddai’r mabwysiadwyr, a sut, er yn boenus iawn o hyd, roedd yn teimlo rhyw lefel o sicrwydd. 

    Y peth tyngedfennol oedd ei bod wedi siarad hefyd yn ystod y cyfarfod am sut roedd hi'n teimlo'n fwy hyderus am ysgrifennu cyswllt blwch llythyrau blynyddol nawr ei bod wedi cwrdd â'r mabwysiadwyr. Gall hyn ond fod yn beth cadarnhaol i'w phlentyn. Gall fod yn anodd cael ymgysylltiad cyswllt blwch llythyrau cadarnhaol am amrywiaeth o resymau ac os gall y cyfarfodydd hyn helpu i sefydlu cyfnewidfeydd blwch llythyrau cadarnhaol ac ystyrlon mewn mwy o achosion, mae hynny’n un o sawl mantais gadarnhaol o'r cyfarfodydd hyn.   

    Yn fwy diweddar, cefnogais fabwysiadwr arall i gwrdd â rhieni biolegol ei ferch, a oedd eisoes wedi bod dan ei ofal am gyfnod cyn bod modd trefnu'r cyfarfod. Roedd ef a'i wraig yn nerfus iawn am y syniad o'u cyfarfod, gan nad oeddent wedi gwneud hyn gyda'u plentyn mabwysiedig cyntaf. Fodd bynnag, roedd yn cydnabod manteision gallu dweud wrth ei ferch ei fod wedi cwrdd â'i rhieni biolegol a phenderfynodd ei fod am fwrw ymlaen, wrth barhau i fod yn nerfus iawn am y peth. Roedd ei wraig yn teimlo'n rhy bryderus i gymryd rhan, gan ofni y byddai’n cael ei hadnabod yn gyhoeddus un diwrnod ac roedd yn pryderu y byddai ei gorbryder yn gwneud iddi ymddangos yn wael ac yn difetha'r cyfarfod. Roedd hi hefyd yn nerfus iawn ynghylch ei gŵr yn cymryd rhan, ac fe gymerodd amser hir iddyn nhw benderfynu beth i'w wneud. Ar ôl llawer o drafod, cytunwyd i fwrw ymlaen hebddi, a derbyniodd y rhieni biolegol ei habsenoldeb yn ddi-gwestiwn, ac mewn gwirionedd gwnaethant fynegi caredigrwydd a dealltwriaeth am ba mor nerfus y mae'n rhaid ei bod wedi teimlo, gan barchu ei phenderfyniad i beidio â bod yn bresennol. 

    Fel gyda'r enghraifft arall a rannwyd, roedd y cyfarfod hwn yn hynod gadarnhaol. Dangosodd fy mabwysiadwr lawer iawn o barch a charedigrwydd tuag at y rhieni biolegol (y ddau wedi gadael gofal â chanddynt gefndiroedd anodd) a chawsant eu cysuro'n gyflym gan garedigrwydd annisgwyl a natur ostyngedig rhieni biolegol ei blentyn. Fel yr enghraifft flaenorol, roedd potensial y ddau riant ifanc hyn yn amlwg yn yr awr honno. Fe ofynnon nhw gwestiynau perthnasol, synhwyrol a gwrando'n astud wrth i'r mabwysiadwr siarad am eu merch a'i deulu. Siaradon nhw am flwch llythyrau a chytuno ar yr hyn roedden nhw i gyd yn gyffyrddus ag ef yn y llythyrau, a fydd, gobeithio, yn cyfrannu at brofiad blwch llythyrau cadarnhaol i bawb. Gwnaethant dynnu llun gyda’i gilydd a fydd yn mynd i mewn i lyfr taith bywyd ar gyfer y plentyn, a gwnaethant gofleidio’i gilydd ac ysgwyd llaw. 

    Wrth i'r mabwysiadwr a minnau gerdded i'm car wedyn, roedd e’, a oedd yn siaradus iawn fel arfer, wedi’i syfrdanu ac yn gwbl ddistaw. Roedd y profiad yn agoriad llygad, yn gadarnhaol, yn ddwys, yn emosiynol, ac yn llawer mwy nag yr oedd wedi disgwyl iddo fod. Ar ôl y cyfarfod, llwyddodd i fynegi cymaint mwy o gydymdeimlad tuag at rieni biolegol ei blentyn nag erioed o'r blaen a rhannodd ei rwystredigaeth nad oedd y ddau berson ifanc hyn yn gallu bod yn rhieni. Roedd eisiau 'rhoi siglad iddyn nhw', wrth hefyd gydnabod bod angen rhianta cefnogol arnyn nhw hefyd. Dechreuodd hefyd obeithio’r gorau iddynt allu rianta eu plentyn nesaf, a oedd mewn gofal maeth ar y pryd gyda chynllun posib ar gyfer mabwysiadu ar ddiwedd yr achos gofal. Yn dilyn y profiad, gwelodd eu bod yn bobl dda, nad oedd ganddynt unrhyw gefnogaeth, oedd wedi cael dechrau gwael ac ychydig iawn ar eu hochr i'w helpu i wneud dewisiadau cadarnhaol. Roedd yn mynd i fwrw mlaen â’i fywyd yn magu ei ferch, bellach yn credu'n wirioneddol nad oedd ei rhieni biolegol yn bobl ddrwg, ac nid oedd yn teimlo'n wael tuag atynt, sy'n deimlad y gall ei drosglwyddo i'w ferch wrth iddi ddysgu mwy am ei rhieni biolegol. Wrth iddo gerdded yr holl ffordd yn ôl at ei gar, roedd wedi’i syfrdanu, gyda’i goes yn ysgwyd yn nerfus, wrth feddwl am y profiad. Unwaith y cyrhaeddodd ei gar, dywedodd ffarwel ac yn amlwg nid oedd yn hollol siŵr beth i'w wneud ag ef ei hun, ar ôl yr hyn yr oeddem newydd ei brofi gyda'n gilydd. Gallwn ddweud ei fod yn teimlo'n emosiynol ac wedi’i lethu ryw ychydig, felly cynigiais gwtsh iddo, ac fe’i gymerodd yn llawen, gan fy ngwasgu'n dynn a diolch i mi am ei 'orfodi' i gymryd rhan yn y cyfarfod. Rydych chi'n bondio’n ddwys iawn wrth weithio'n agos gyda mabwysiadwyr, mae'r cyfarfodydd hyn ymysg y profiadau a rennir mwyaf anhygoel a gefais yn fy ngyrfa gyfan hyd yn hyn.  

    Yng nghynhadledd ddiweddaraf y Gwasanaeth Mabwysiadu Cenedlaethol a Adoption UK 2023, cawsom drafodaethau ynghylch y gydnabyddiaeth gynyddol mewn ymchwil ac ymarfer mabwysiadu, bod tryloywder gyda phlant mabwysiedig am eu hanes yn hanfodol i'w lles tymor hwy a sut mae gwahanol fathau sylweddol o gyswllt parhaus â pherthnasau biolegol a theuluoedd maeth yn chwarae rhan hanfodol yn hyn. Trafodwyd hyn yng nghyd-destun heriau cyfryngau cymdeithasol, a’u bod yn ddull i blant mabwysiedig a pherthnasau biolegol chwilio am ei gilydd, her go iawn ac anochel i fabwysiadwyr ac un sy'n fwy tebygol o fynd yn broblemus mewn achosion lle nad yw bod yn agored a thryloywder cystal ag y gallent fod. Y gred yw, os yw mabwysiadwyr yn bachu ar gyfleoedd megis cyfarfodydd perthnasau biolegol mewn person (neu drwy fideo rhithwir efallai) ac yn ymdrechu i gysylltu drwy blwch llythyrau, bydd hyn yn lleihau'r risg y bydd eu plentyn mabwysiedig yn teimlo'r angen i ddefnyddio'r cyfryngau cymdeithasol yn gyfrinachol i chwilio am berthnasau biolegol a allai fod yn beryglus, sydd yn siŵr o greu helynt nad yw’n barod eto i ymdrin ag ef yn llawn. Os gall cyfarfodydd perthnasau biolegol helpu i sefydlu cyswllt blwch llythyrau mwy llwyddiannus, mae'n hwyluso deialog ddiogel a reolir yn ofalus rhwng mabwysiadwyr, plant mabwysiedig a pherthnasau geni sy'n debygol o leihau'r chwilfrydedd ar y ddwy ochr i ddefnyddio'r cyfryngau cymdeithasol i chwilio am ei gilydd a mynd i gyswllt a allai fod yn broblemus. Wrth gwrs, ni fydd y math hwn o gyfarfodydd wyneb yn wyneb rhwng perthnasau biolegol a mabwysiadwyr bob amser yn ddiogel neu'n briodol, ond rwy'n siŵr y gallent gael eu cynnal yn amlach nag y maent yn cael eu gwneud. 

    Rwy'n ffodus i weithio gyda chydweithiwr, sy’n weithiwr cymdeithasol, sydd hefyd yn fabwysiadwr i ddau fachgen ac sydd wedi cyfarfod â theulu biolegol ei phlant. Gofynnais iddi am ei barn ar gyfarfodydd perthnasau biolegol o'r ddau bersbectif a dywedodd:  

    "Fel gweithiwr cymdeithasol gofal plant, pan fyddaf yn meddwl pam mae'r cyfarfodydd hyn yn bwysig, rwy'n dechrau meddwl am ymdeimlad datblygol y plentyn o hunaniaeth trwy gydol ei blentyndod a'r angen i gydbwyso gwybodaeth gadarnhaol am ei gefndir a'i hanes teuluol, ochr yn ochr â'r stori anodd neu drist yn aml pam y cawsant eu mabwysiadu. I fabwysiadwyr a rhieni biolegol, mae'n gyfle i ofyn cwestiynau a allai ddod â'r parti arall yn fyw a'u gwneud yn fwy real a phersonol. Ni ellir dysgu am ddiddordebau, personoliaethau neu glywed am atgofion rhieni biolegol am yr amser y gwnaethon nhw dreulio gyda'u plentyn trwy ddarllen adroddiad, a gall fod yn fwy effeithiol i blentyn yn y dyfodol wrth i'w ddealltwriaeth o'i hunaniaeth a'i daith fabwysiadu dyfu. I rieni biolegol, rwy'n gobeithio y bydd y cyfarfodydd hyn yn cynnig ymdeimlad o sicrwydd o wybod ychydig mwy am y bobl a fydd yn mynd ymlaen i fabwysiadu eu plentyn; rwy'n credu bod pob rhiant biolegol yn haeddu gwybod bod eu plentyn wedi’i garu, wedi ei eisiau a bod y teulu mabwysiadol yn gofalu amdano. Pan fydd y cyfarfodydd cychwynnol hyn yn cael eu cynnal, mae'n teimlo fel ein bod yn pontio'r bwlch rhwng gorffennol, presennol a dyfodol plentyn. Bron fel petai ni’n gosod y sylfaen ar gyfer rhannu gwybodaeth yn y dyfodol a datblygu cyswllt a fydd, yn anochel, yn newid wrth i'r plentyn dyfu."

    "Yn ddealladwy, bydd adegau pan fydd risg yn atal y cyfarfodydd hyn rhag cael eu cynnal ac weithiau, mae angen i ni feddwl yn wahanol i’r arfer h.y. pan nad yw'n ddiogel i gynnal cyfarfod rhieni biolegol, a oes perthnasau eraill o fewn y teulu biolegol sydd hefyd wedi chwarae rhan sylweddol ym mywyd y plentyn fel mam-guod a thad-cuod, modrybedd, neu ewythrod, oherwydd bod y cysylltiad hwnnw mor, mor bwysig."

    "Pan ddaethon ni'n rhieni mabwysiadol, roedden ni wir eisiau cwrdd â rhieni biolegol ein plant.  I ddechrau, rwy'n credu bod hyn oherwydd ein bod am gynnig rhywfaint o sicrwydd iddynt y byddai'r bechgyn yn cael eu caru, yn derbyn gofal, yn ddiogel ac yn hapus. Roedd yn teimlo fel ein bod ni'n gwybod popeth amdanyn nhw, a doedden nhw'n gwybod dim amdanom ni ac nid oedd hynny'n ymddangos yn deg. Pan ddaeth yn amser ar gyfer y cyfarfod, dim ond y fam yr oeddem yn gallu ei chyfarfod ond gwnaeth hyd yn oed hynny roi cymaint o wybodaeth i ni na fyddem fel arall wedi'i chael. Siaradodd â ni am ei beichiogrwydd a rhannodd straeon am yr enedigaeth a sut roedd y plant fel babanod; eiliadau arbennig yr oedd hi wedi'u rhannu â nhw na fydden ni byth wedi gwybod amdanynt na'u rhannu â nhw heb ein bod wedi cwrdd â hi."

    Roedd y cyfarfod ei hun yn hynod emosiynol ond roedd gweld a siarad â’r fam yn werth chweil.  Roedd yn foment a wnaeth wirioneddol siapio ein dealltwriaeth ohoni hi a'n hempathi tuag ati.  Rwy'n aml yn meddwl amdani hi nawr ar adegau sy’n garreg filltir, ac yn hoffi meddwl y byddai hi'n teimlo mor falch ag yr ydym ni. Mae'n bendant wedi gwella ansawdd ein cyswllt blwch llythyrau, oherwydd ein bod yn ysgrifennu at rywun yr ydym wedi cwrdd ag ef yn hytrach na dieithryn. Fel rhieni, rydyn ni'n gwybod y bydd amser pan na fydd cyswllt blwch llythyrau'n diwallu anghenion ein plant ac ar ôl cwrdd â’r fam, mae'n ein gwneud ni'n fwy gobeithiol y gellir gwneud newidiadau i gyswllt mewn ffordd â chymorth, ar yr adeg iawn i'n plant. Felly, er ein bod yn teimlo ar y dechrau bod angen rhoi sicrwydd, roedd yr hyn y gwnaethon ni ei ddysgu o'r cyfarfod yn llawer mwy; gwnaethon ni ddatblygu gwell dealltwriaeth o daith bywyd ein plant, empathi a gwerth ar gyfer ein teulu biolegol a theimlad o fod yn fwy parod i'w cefnogi yn y dyfodol."

     

    I'r holl fabwysiadwyr:

    Rwy'n gwerthfawrogi ei bod yn frawychus meddwl am gwrdd â phobl, lle’r unig beth rydych chi'n ei wybod amdanyn nhw yw'r wybodaeth negyddol a phryderus a ysgrifennwyd yn aml o fewn gwaith papur ffurfiol. Fodd bynnag, er gwaethaf eu hamgylchiadau, eu camgymeriadau, eu penderfyniadau negyddol ac weithiau eu gweithredoedd neu eu diffyg gweithredu, rwy'n credu bod rhieni/perthnasau biolegol yn aml wedi bod yn anlwcus. Maent yn aml yn bobl sy’n agored i niwed ac yn ddifreintiedig, sydd heb gael fawr ddim o gariad go iawn, arweiniad defnyddiol, a chefnogaeth gyson yn eu bywydau eu hunain. Fel arfer mae ganddyn nhw'r un hanesion â'ch plentyn chi yn y dyfodol, ond efallai nad ydyn nhw wedi cael cyfle i deimlo'n ddiogel, teimlo eu bod yn cael eu caru a dysgu sut i fod yn bobl hapus, sefydlog sy'n deall perthnasoedd iach a chariadus. Maen nhw'n fodau dynol â theimladau, ac mae’r peth mwyaf poenus yn digwydd iddyn nhw. 

    Peidiwch â bod ofn. Rwy'n eich annog i gymryd rhan mewn cyfarfod teuluol biolegol os gallwch. Mae dod yn rhiant yn dod â chymaint o bethau gwych i'ch bywyd ond weithiau, bydd y peth iawn i'ch plentyn, yn teimlo'n heriol i chi fel rhiant ac rwy'n credu bod hynny'n fwy gwir i fabwysiadwyr weithiau.  

    Mae'r rhesymau yr wyf wedi’u clywed yn aml dros beidio â chynnal y cyfarfodydd hyn yn ymwneud ag ofn, gorbryder y mabwysiadwyr am gael eu hadnabod gan berthnasau biolegol wedi hynny, a chywilydd neu bryder am golled y teulu biolegol a sut mae’r mabwysiadwyr yn elwa, gan wneud i bobl deimlo'n rhy bryderus i wynebu poen y bobl hynny yn bersonol.  

    Yn union fel y byddwch chi'n sefyll yn gwylio'ch plentyn yn simsanu ar frig sleid ac rydych yn ceisio atal eich gorbryder amdano yn cwympo ac yn atal eich hun rhag gafael ynddo; yn union fel rydych chi'n ei wylio'n cerdded i lawr y ffordd i chwarae allan ar ei ben ei hun am y tro cyntaf; yn union fel y byddwch yn rhoi'r allweddi iddo i'w gar cyntaf a'i wylio’n gyrru i ffwrdd neu gwrdd â'i gariad cyntaf nad ydych yn siŵr amdano/amdani; yn union fel rydych chi'n siarad ag ef am atgenhedlu, rydych chi'n gwybod bod angen i'ch plentyn ddysgu o’i gamgymeriadau. Mae angen rhyddid a lle arno i dyfu ac mae'n rhaid i chi fel ei riant fynd trwy'r teimladau a'r profiadau anodd hynny er ei fudd gorau. Yn union fel yr holl enghreifftiau hyn, a llawer o rai eraill hefyd, mae gwthio trwy'r gorbryder a'r ofn hwnnw ynghylch cwrdd â pherthnasau biolegol eich plentyn yn werth chweil oherwydd nid yw'n rhywbeth y byddwch chi'n ei ddifaru. 

    Dydw i ddim yn tanbrisio faint o her emosiynol fydd y math yma o gyfarfod i bawb; nid yw'n beth hawdd i'w wneud. Mae'n dipyn o ofyn. Fodd bynnag, rydych chi wedi’ch cymeradwyo i fabwysiadu a'r disgwyliad sy'n dod gyda hyn yw y dylech chi feddu ar y cryfder emosiynol a'r gwydnwch a fydd yn eich gwneud chi'n ddigon cryf i ymdopi â digwyddiad fel hwn, sy’n heriol yn emosiynol. Rwy'n addo i chi, ni fydd byth cynddrwg ag y bydd eich meddwl yn dweud wrthych. Os rhywbeth, bydd yn fwy tebygol o fod yn hynod emosiynol ond, yn y pen draw, yn brofiad cadarnhaol.  

    Cofiwch fod y cyfarfodydd hyn wedi'u cynllunio'n ofalus i fod yn ddiogel. Gosodir rheolau sylfaenol, nid yw enwau go iawn mabwysiadwyr yn aml yn cael eu defnyddio, caiff y defnydd o wybodaeth am ble mae mabwysiadwyr yn byw ei osgoi, gofynnir am gwestiynau o'r ddwy ochr cyn cyfarfodydd a’u rhannu, ni chaniateir i berthnasau biolegol dynnu lluniau, dewisir lleoliad niwtral, diogel, mae gweithwyr cymdeithasol yn bresennol ac yn cefnogi llif y sgwrs, caiff y modd y mae cyfranogwyr yn cyrraedd ac yn gadael eu gwasgaru a gall mabwysiadwyr fod yng nghwmni gweithiwr cymdeithasol o leoliad arall, er mwyn osgoi eu bod yn cyrraedd ac yn gadael yn eu ceir yn lleoliad y cyfarfod.

    Os ydych eisoes wedi mabwysiadu ac na chawsoch gyfle i gael cyfarfod gyda’r perthnasau biolegol nid oes rheolau cadarn ynghylch sut na phryd y cynhelir y cyfarfodydd hyn. Rwyf wedi cefnogi’r gwaith o’u cynnal yn ystod y broses paru cyn lleoli ac ar ôl i blentyn symud i'w gartref mabwysiadol. Nid oes unrhyw niwed wrth wneud ymholiadau ynghylch trefnu cyfarfod o'r fath, hyd yn oed os yw'ch plentyn bellach yn byw gyda chi ac mae'r Gorchymyn Mabwysiadu ar waith.   

    Os ydych chi'n ddarpar fabwysiadwr presennol, yna gofynnwch i'ch Gweithiwr Cymdeithasol am gyfarfodydd gyda pherthnasau biolegol ac efallai y byddwn yn gallu eich rhoi mewn cysylltiad â mabwysiadwyr eraill sydd wedi profi hyn, os ydych chi'n teimlo y bydd hyn yn eich helpu i benderfynu bwrw ymlaen â chyfarfod ai peidio.   

     

    I'm cyd-weithwyr cymdeithasol:

    Ceisiwch gamu'n ôl o'r berthynas sydd gennych â pherthnasau biolegol; efallai nad yw bob amser yn un cadarnhaol iawn ac ystyriwch, "sut mae’r bobl hyn yn ymddwyn gyda gweithwyr proffesiynol eraill neu yn gyhoeddus". Peidiwch â chymryd yn ganiataol, er efallai bod y teulu biolegol yn eich casáu chi, y byddant fel hyn gyda phawb arall. 

    Yn ddiweddar, roeddwn i’n gweithio gyda gweithiwr cymdeithasol plentyn, gweithiwr cymorth gofal plant a'n gweithiwr mabwysiadu ar ran y rhiant biolegol (a oedd eisoes yn adnabod y fam fiolegol), i drefnu cyfarfod rhwng y rhiant biolegol a’r mabwysiadwr. Gyda'n gilydd, roeddem wedi ystyried yr holl ffactorau risg yn ofalus, ac wedi penderfynu y gallem gefnogi cyfarfod gyda’r rhieni biolegol yn ddiogel. Mae gan y fam fiolegol anghenion dysgu ffiniol a diagnosis iechyd meddwl cymhleth, sy'n ei gwneud hi'n eithriadol o agored i niwed, ac ar adegau, yn gyfnewidiol. Mae llawer o'i hanwadalwch wedi bod tuag at Weithwyr Cymdeithasol pan mae hi wedi teimlo ei bod yn cael ei herio ac allan o'i dyfnder. Ar ôl i'r penderfyniad gael ei wneud i fynd yn ei flaen, mewn cyfarfod adolygu holodd gweithiwr cymdeithasol, a oedd hefyd yn gweithio ar yr achos, pa mor synhwyrol oedd y penderfyniad i fwrw ymlaen â'r cyfarfod, yn seiliedig ar ei phrofiadau ei hun gyda'r fam fiolegol. Cefais fy siomi gan hyn oherwydd roeddwn i'n teimlo ei fod yn tanseilio'r ystyriaeth ofalus yr oeddem wedi'i roi ynghylch a oedd hyn yn ddiogel ac yn synhwyrol, a chyda rhai mabwysiadwyr, byddai wedi eu hofni ac wedi golygu na fyddai’r cyfarfod wedi mynd yn ei flaen. Fel mae’n digwydd, roedd y mabwysiadwyr yn yr achos hwn yn gryf iawn ac yn ddigynnwrf ac aethant ymlaen er gwaetha’r amheuaeth hon.  

    Roedd y cyfarfod yn gadarnhaol iawn; daeth y fam â’i mam-gu’r gyda hi i’r cyfarfod, a gwyddem y byddai hynny'n helpu i'w chadw'n ddigyffro. Roeddem hefyd wedi gwneud llawer o waith paratoi gyda’r fam a’r fam-gu ymlaen llaw, i'w galluogi i ddod i mewn i'r cyfarfod gyda'r ffocws cywir. Roedd y fam yn nerfus iawn ac roedd hi'n hynod dawel am y rhan fwyaf o'r cyfarfod a gofynnodd i mi ddarllen ei chwestiynau. Gadawodd y fam-gu, y fam a'r mabwysiadwr y cyfarfod hwn gan deimlo ei fod yn werth chweil; mae'r mabwysiadwr yn teimlo bod ganddo ychydig mwy o wybodaeth bersonol i'w rhannu gyda'i blentyn mabwysiadol un diwrnod, a mynegodd y fam a’r fam-gu pa mor dawel eu meddwl yr oedden nhw'n teimlo ar ôl cwrdd â'r mabwysiadwr, yr oedden nhw'n teimlo oedd yn ddyn 'hoffus, caredig, gofalgar' oedd yn amlwg yn mynd i garu a gofalu am blentyn y fam fiolegol. Gwnaethon ni roi adborth i'r gweithiwr cymdeithasol ar ôl y cyfarfod, ac ar ôl peth myfyrio, meddyliodd efallai bod anwadalrwydd y fam mewn cyfarfodydd eraill yn deillio o deimlo'n ddryslyd, yn ofnus a bod neb yn gwrando arni, ond gan fod y cyfarfod gyda’r mabwysiadwr yn rhywbeth roedd y fam wir eisiau ei wneud, roedd y ffaith ei bod hi'n teimlo bod rhywun yn gwrando arni am y tro cyntaf, wedi helpu i wneud y cyfarfod yn gadarnhaol. Rwy'n credu y dylai'r enghraifft hon fod yn rhywbeth y dylai gweithwyr cymdeithasol eraill, sy'n ceisio penderfynu a fyddai'n synhwyrol i gynnal cyfarfod gyda’r rhieni biolegol, gnoi cil drosto. 

    Rwy'n gobeithio y bydd y naratif hwn o fy mhrofiadau fy hun, yn rhoi ychydig o fewnwelediad i pam y gall cyfarfodydd gyda pherthnasau biolegol fod yn werthfawr, yr hyn y gellir ei ddisgwyl, ac yn rhoi'r hyder i chi archwilio'r maes mabwysiadu hwn ymhellach. 

  •  
  •  
  •  
  •